Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα

 
Του Αναστάσιου Γερασιμάτου

Η εποχή μας δεν δικαιολογεί έλλειψη γνώσης στην οδική συμπεριφορά, στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, στην κυκλοφοριακή αγωγή, στην πρόληψη ενός τροχαίου συμβάντος ή στην αντιμετώπισή του σε περίπτωση που αυτό συμβεί.

Όποιος ισχυριστεί το αντίθετο, πλανάται πλάνην οικτράν. Όμως, τροχαία συμβάντα δυστυχώς θα εξακολουθήσουν να συμβαίνουν καθημερινά, για διάφορες αιτίες. Η ελαχιστοποίησή τους και η αποτελεσματική παροχή βοήθειας σε αυτά, είναι καθήκον όλων μας.

Πριν λίγες ημέρες η χώρα μας συγκλονίστηκε από ένα φρικτό τροχαίο ατύχημα, που συνέβη στην εθνική οδό Αθηνών Λαμίας, όπου ένα σύγχρονο και πολυτελές αυτοκίνητο έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, ξέφυγε της πορείας του και προσέκρουσε πάνω σε σταθμευμένο όχημα, σκοτώνοντας ακαριαία 3 νέους ανθρώπους και ένα μικρό παιδί. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης, η μαζικότητα των θυμάτων, η αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησαν στην σύγκρουση, η καταγραφή από κάμερες ασφαλείας και οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν, συγκλόνισαν το πανελλήνιο.

Επίσης, μόλις λίγες ημέρες πριν την δημοσίευση του παρόντος άρθρου, συμπληρώθηκαν 110 χρόνια από το πρώτο τροχαίο ατύχημα που συνέβη στην Ελλάδα (4 Μαρτίου 1907) και μάλιστα θανατηφόρο, με θύμα μια γυναίκα πεζή. Συνέβη επί της Λεωφόρου Συγγρού, απέναντι από του ΦΙΞ και ήταν αποτέλεσμα του αγώνα υπεροχής και ταχύτητας μεταξύ του Πρίγκιπα Ανδρέα και του Βουλευτού Νίκου Σιμόπουλου.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής εκείνης «ΕΣΤΙΑ»,  «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» και «ΚΑΙΡΟΙ», το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα, συνέβη στις 4 Μαρτίου 1907, ημέρα Κυριακή της Αποκριάς, περί ώρα 11:30 επί της Λεωφόρου Συγγρού, μετά την Πύλη του Ανδριανού στο ύψος του εργοστασίου ΦΙΞ, υπό τις ακόλουθες συνθήκες :

“Ο πρίγκηψ Ανδρέας μετά της συζύγου του Αλίκης και του Υπασπιστού του Μεταξά, οδηγούσε το αυτοκίνητό του στη λεωφόρο Συγγρού για να μεταβεί στο Παλαιό Φάληρο και εκείθεν εις Πειραιά. Όπισθεν και σε απόσταση 30-40 μ. ακολουθούσε το αυτοκίνητο του Νικ. Σιμόπουλου Υπουργού, Βουλευτού Φθιώτιδος. Όταν τα δυο αυτοκίνητα ευρίσκοντο προ της γέφυρας και πλησίον του Ζυθοπωλείου Φιξ, ο Σιμόπουλος ηθέλησε να υπερβεί το αυτοκίνητο του πρίγκηπος, αυξάνων κατά τι την ταχύτητα του αυτοκινήτου του.

Η οδός ήτο ελεύθερη από πεζούς και το αυτοκίνητο του Σιμόπουλου αφού προσπέρασε το προπορευόμενο, κατέλαβε το δεξιό της οδού και έβαινε κανονικώς επί της λεωφόρου. Ξαφνικά μία γυναίκα ευρισκόμενη με ένα παιδί επί του πεζοδρομίου εισήλθε επί της λεωφόρου και ευρέθη αντιμέτωπη με το αυτοκίνητο του Σιμόπουλου. Αυτός βλέποντας τον προφανή κίνδυνο ηθέλησε δι’ ελιγμών ν’ αποφύγει την μετά της γυναικός σύγκρουση, πλην όμως η άτυχη γυναίκα φοβηθείσα δεν εσταμάτησε αλλά έτρεξε να περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο να την ρίξει επί του εδάφους και να περάσει από το σώμα της. Φαίνεται ότι πάνω από το σώμα της άτυχης γυναίκας διήλθε και το αυτοκίνητο του πρίγκηπος Ανδρέου, παρά το γεγονός ότι προσπάθησε να ανακόψει την ταχύτητά του. Ούτω, το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Αθήνα, είχε διαπραχθεί.

Το πρώτο θύμα ήτο η άτυχη γυναίκα Ευφροσύνη Βαμβακά, ηλικίας 25 ετών, καταγόμενη από το Αργοστόλι της Κεφαλληνίας, σύζυγος του σανδαλοποιού Θεοδώρου, μητέρα δύο ανήλικων τέκνων”.

Μετά την τέλεση του δυστυχήματος έγιναν οι ακόλουθες ενέργειες, όπως τις περιέγραψαν οι εφημερίδες της εποχής.

“Ο βασιλεύς όταν επληροφορήθη υπό του πρίγκηπος Ανδρέου, το γεγονός, έδωσε εντολή σ’ αυτόν να τεθεί στην διάθεση του Εισαγγελέως και του Ανακριτή, καλώντας αμέσως στα ανάκτορα τον Διευθυντήν της Αστυνομίας κ. Δαμηλάτην εις τον οποίον συνέστησε να ενεργήσει αυστηρότατες ανακρίσεις για την ανακάλυψη της αληθείας και εύρεσιν του αληθούς ενόχου. Επίσης τον βασιλέα ενημέρωσε περί των πραγματικών περιστατικών και ο βουλευτής Νικ. Σιμόπουλος, όστις ετέθη στην διάθεση της δικαιοσύνης. Οι ανακρίσεις άρχισαν αμέσως. Η υπόθεση ανετέθη στον τακτικό ανακριτή κ. Λογοθέτη ο οποίος παρισταμένου και του Εισαγγελέως κ. Λυκουρέζου εξήτασε στο εισαγγελικό κατάστημα, τον υπασπιστή του πρίγκηπος Ανδρέου, κ. Μεταξάν, τον σύζυγον της φονευθείσης γυναικός Θεοδ. Βαμβακά και άλλους.

Ο εισαγγελεύς και ο Ανακριτής μετέβησαν στη συνέχεια στον τόπον του δυστυχήματος και ανέκριναν γείτονας τινάς. Ο κ. Λογοθέτης θα λάβη στη συνέχεια κατάθεση του πρίγκηπος Ανδρέου και θα εξετάσει στη συνέχεια τον Νικ. Σιμόπουλον, υποβάλλοντας την δικογραφίαν στον Εισαγγελέα, όστις θα ασκήσει στην συνέχεια ποινικήν δίωξη για φόνο εξ αμελείας…”

Η πραγματογνωμοσύνη που προηγήθηκε της τότε Αστυνομίας κατέληξε σε ένα ανόητο, αυθαίρετο όσο και προκλητικό συμπέρασμα (για την σημερινή γνώση). Σύμφωνα με την εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, ως αίτιο του ατυχήματος χαρακτηρίστηκε ο αέρας, διότι σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς της εποχής «. . . το αυτοκίνητο … διήλθε πολύ πλησίον της σπευδούσης προς την αυτήν πλευράν γυναικός, το αναπτυχθέν ρεύμα αέρος, το οποίον κατά τους ειδικούς είναι ικανόν να καταρρίψη πέντε ανθρώπους, άμα τη διέλευση τούτου, συνεπήρε την άτυχη και την έρριψε αναίσθητον! . . .». Ένα βασιλικό στεφάνι του Πρίγκιπα Ανδρέα και 20 Δραχμές της εποχής εκείνης, ήταν η γενναιόδωρη αποζημίωση της οικογένειας της παθούσης.

Εκείνη την εποχή στην Αθήνα, κυκλοφορούσαν μόλις επτά αυτοκίνητα.

110 χρόνια μετά, πόσα έχουν αλλάξει και πόσα έχουν μείνει ίδια; Το σίγουρο είναι ένα. Η νοοτροπία του Έλληνα όσον αφορά την οδηγική συμπεριφορά ή την κυκλοφοριακή αγωγή γενικότερα, είναι πολλά χρόνια πίσω και πολύ προβληματική.

Από τις αρχές του 19^ου αιώνα εκατομμύρια ζωές έχουν χαθεί σε τροχαία συμβάντα σε όλο τον κόσμο, ενώ χρόνο με τον χρόνο ο αριθμός των νεκρών, των τραυματιών και των μονίμων αναπήρων αυξάνεται δραματικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι τρεις κυριότεροι παράγοντες που ευθύνονται για τα τροχαία συμβάντα είναι ο άνθρωπος, το όχημα και το άμεσο οδικό περιβάλλον. Βεβαίως, ο άνθρωπος έχει ποσοστό ευθύνης μεγαλύτερο του 90%.

Στην Ελλάδα, όπου η παραβατικότητα, η διαφθορά δημοσίων λειτουργών, η ατιμωρησία, η χαλαρότητα θεσμών και η αδιαφορία στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις έχουν εδραιωθεί στην καθημερινότητά μας, έχουν ως αποτέλεσμα ακόμη και τα τροχαία συμβάντα να πολλαπλασιάζονται δραματικά με ολέθριες συνέπειες. Πρέπει λοιπόν οι ευσυνείδητοι πολίτες με συνέπεια και σοβαρότητα να αφυπνιστούν και κινητοποιηθούν δυναμικά ώστε να επιτευχθεί ελαχιστοποίηση και στο αναπόφευκτο, αποτελεσματική αντιμετώπιση.

Αν αναζητήσουμε τον πρώτο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στην Ελλάδα, θα διαπιστώσουμε ότι :

Τον Ιανουάριο του 1837 το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος για να ρυθμίσει τα όποια κυκλοφοριακά προβλήματα της εποχής, δημοσίευσε το διάταγμα “περί της καθ’ οδόν απαντήσεως των αμαξών, εφίππων κ.λπ.” το οποίο αποτελεί και τον πρώτο Κ.Ο.Κ. στην Ελλάδα.

Το έτος 1886 έκανε στην Αθήνα την εμφάνισή του το πρώτο λεωφορείο. Ήταν ένα όχημα Γαλλικής κατασκευής μεγαθήριο για την εποχή, είχε 14 καθίσματα και εκινείτο με ατμό, είχε σιδερένιες ρόδες και έκανε μεγάλο θόρυβο καθώς περνούσε από τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας που ακόμα δεν είχε ασφαλτοστρωθεί. Οι πρωτοπόροι επιχειρηματίες αυτοκινητιστές το εκμεταλλεύονταν στην γραμμή Αθήνα – Θήβα, ώσπου μια ημέρα από έναν σπινθήρα άρπαξε φωτιά και τελείωσε άδοξα η σταδιοδρομία του.

Το 1896 έφθασε στην Ελλάδα το πρώτο αυτοκίνητο, το 1897 το δεύτερο και στην συνέχεια και άλλα.

Έτσι ξεκίνησε η ιστορία του οχήματος στην χώρα μας και η ιστορία των τροχαίων συμβάντων, τα οποία επί της ουσίας δεν είναι τροχαία ατυχήματα, αλλά τροχαία εγκλήματα.

Πηγές Φωτογραφιών :  http://www.newsbeast.gr