Η διάσωση σε αστικό περιβάλλον αποτελεί ένα μάλλον παραμελημένο αντικείμενο εκπαίδευσης για τους Πυροσβέστες, αφού τις πιο πολλές φορές καλούνται να αντιμετωπίσουν πυρκαγιές, χωρίς ύπαρξη θυμάτων. Άλλοτε πάλι έρχονται αντιμέτωποι με πυρκαγιές σε “άδεια” κτίρια. Εκεί δηλαδή όπου οι ένοικοι έχουν προλάβει να απομακρυνθούν από την οικία τους ή με την βοήθεια των πυροσβεστών και περιπατητικά να απομακρυνθούν σχετικά εύκολα από αυτές.
Από την άλλη πλευρά βλέπουμε πολύ συχνά να διεξάγονται καλά σχεδιασμένες ασκήσεις, στο σενάριο των οποίων προβλέπεται και η διάσωση ανθρώπων που τραυματίστηκαν και πρέπει να μεταφερθούν με φορείο. Άλλοτε με την απλή τοποθέτηση του θύματος σε ένα φορείο τύπου basket και την μεταφορά του από δύο (2) πυροσβέστες, οι οποίοι φορούν και αναπνευστικές συσκευές… και άλλοτε με πιο σύνθετες διαδικασίες που αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας, αλλά και ρίσκου σε πραγματικές συνθήκες (π.χ. με χρήση βραχιονοφόρου οχήματος, κατάβαση φορείου με κλίμακα κ.α.). Κατά πόσο όμως αυτές οι μέθοδοι θα μπορέσουν να λειτουργήσουν και να εφαρμοστούν σε πραγματική κατάσταση κρίσης, δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί.
Υπάρχει βέβαια και η άποψη πολλών συναδέλφων, η οποία λέει ότι σε δύσκολες τεχνικά καταστάσεις καλούμε την ΕΜΑΚ. Πιστεύω ότι αυτή η αντίληψη είναι πέρα για πέρα αναχρονιστική και άστοχη, αφού έργο του επαγγελματία πυροσβέστη είναι και η διάσωση. Και φυσικά, όταν με απλά μέσα (όπως στην παρακάτω τεχνική) μπορείς να το καταφέρεις και ταυτόχρονα η κοντινότερη ΕΜΑΚ απέχει πολλές δεκάδες χιλιόμετρα, δεν έχεις το δικαίωμα να χάσεις πολύτιμο χρόνο σε βάρος του πολίτη, για να περιμένεις την άφιξη της ΕΜΑΚ!
Εξάλλου σε περιπτώσεις μαζικών καταστροφών και γενικευμένης κρίσης, δεν είναι δυνατό να περιμένει κανείς να κάνει τα πάντα η ΕΜΑΚ. Γι αυτό ακριβώς όλοι οι Πυροσβέστες χρειάζεται να γνωρίζουν στοιχειώδεις και απλές τεχνικές διάσωσης για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις εκτεταμένων καταστροφών και όχι μόνο (Αθήνα 1999). Σε μια επίσκεψή μου στην πόλη των Ιωαννίνων τον περασμένο Χειμώνα, είχα την τύχη να δω μια κατά την γνώμη μου, θαυμάσια και πρωτοποριακή τεχνική – διαδικασία, για την κατάβαση φορείου με θύμα (που χρήζει αυστηρής ακινητοποίησης ή όχι) από ύψος, με την βοήθεια συρματοσχοίνου του “εργάτη” πυροσβεστικού οχήματος. Η σύλληψη της ιδέας έγινε από τον Πυραγό Αθανάσιο Γκόλια, εξαίρετο συνάδελφο και πολυμήχανο δημιουργό καινοτόμων ιδεών, πάντοτε προς όφελος του Πυροσβέστη και βεβαίως προς τον πολίτη που έχει ανάγκη.
Και επειδή οι ωραίες ιδέες πρέπει απλά να αντιγράφονται κι έτσι να διαχέεται η γνώση ελεύθερα και να πλουτίζουμε όλοι μας, θεώρησα χρέος μου να γίνω ο μεταλαμπαδευτής αυτής της χρήσιμης τεχνικής προς το προσωπικό της Δ.Π.Υ. Θεσσαλονίκης, με στόχο να αποτελέσει αυτή ένα ακόμη όπλο στη φαρέτρα του σύγχρονου Πυροσβέστη για την μάχη που δίνει στο καθήκον. Ευχαριστώ προσωπικά τον Θανάση Γκόλια και την Δ.Π.Υ. Ιωαννίνων για την πολύ χρήσιμη αυτή τεχνική – ιδέα, η οποία και ελπίζω να αποτελέσει αντικείμενο εκπαίδευσης και στις υπόλοιπες Π.Υ. της Ελλάδος. Θα ήταν βέβαια σοβαρή παράλειψη από μέρους μου να μην αναφέρω ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να υλοποιηθεί και με σχοινιά(στατικά σχοινιά διάσωσης κι όχι πυροσβεστικούς κάλους!), τα οποία διαθέτουν πολλές Π.Υ. στον διασωστικό τους εξοπλισμό. Κάτι που πρόσφατα όλοι μας είδαμε στο site αυτό από την άψογη προσπάθεια της Π.Υ. Πύργου. Τέτοιες ασκήσεις πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια και αποτελούν αντικείμενο επανάληψης και φάρο προσανατολισμού για όλους εμάς.
Η τεχνική πρέπει να γίνεται με την χρήση τροχαλιών αντί για ναυτικά κλειδιά. Περιορίζουν φθορές και τραντάγματα. Για τα συρματόσχοινα πρέπει να είναι με ατσάλινα ράουλα. Οι τροχαλίες με ρουλεμάν δουλεύουν καλύτερα. Προσοχή στις αντοχές φορτίου. Αντίστοιχές τεχνικές χρησιμοποιούμαι σε φαραγγοδιάσωση και σπηλαιοδιάσωση. Και στο κάθισμα υπάρχει καλύτερη λύση στους κατασκευαστές ορειβατικού εξοπλισμού.
Πολλά λάθη και κρίσιμα. Ως τεχνική θα αποδώσει, μια φορά. Δεν σημαίνει όμως ότι το λάθος πρέπει να επαναλάμβανεται. Το γρήγορο δεν είναι το προτιμότερο χωρίς να υπάρχει ασφάλεια. Δεν πρέπει να μιλάμε για χρόνους στο συμβάν και στις ασκήσεις. Ο χρόνος είναι ένας. Οι τεχνικές και οι διαδικασίες θα μας βοηθήσουν να τον νικήσουμε. Όμως αν τις εφαρμόσουμε σωστά και γρήγορα. Όχι μόνο γρήγορα. Αυτό θα είναι το λάθος. Δεν θα εμβαθύνω στα ειδικά τις άσκησης, ούτε σε αυτά που εντόπισα. Πόσο μάλλον στις απαιτήσεις που προκύπτουν κατα την εφαρμογή της συγκεκριμένης ιδέας αναφορικά με το χώρο της επάνω αγκυρωσης του γάντζου και που και πως. Θα πω πως με τον συγγραφέα έχουμε κοινούς δασκάλους, αξιοσέβαστους, που θα βγάλουνε μαλλιά αν βλέπανε την συγκεκριμένη άσκηση. Και ενώ σχολίασε πως γίνεται και αλλιώς, έπρεπε να έχει διαφορετικό ύφος γραφής και λόγου. Και για τον συνάδελφο που το χρεώνεται ως δικό του, οταν επικοινωνήσω μαζί του, θα τον παρακαλέσω να μου πει, ποιο ήταν το κίνητρο του για να πράξει ότι σκέφτηκε.
Η τεχνική πρέπει να γίνεται με την χρήση τροχαλιών αντί για ναυτικά κλειδιά. Περιορίζουν φθορές και τραντάγματα. Για τα συρματόσχοινα πρέπει να είναι με ατσάλινα ράουλα. Οι τροχαλίες με ρουλεμάν δουλεύουν καλύτερα. Προσοχή στις αντοχές φορτίου. Αντίστοιχές τεχνικές χρησιμοποιούμαι σε φαραγγοδιάσωση και σπηλαιοδιάσωση. Και στο κάθισμα υπάρχει καλύτερη λύση στους κατασκευαστές ορειβατικού εξοπλισμού.
Πολλά λάθη και κρίσιμα. Ως τεχνική θα αποδώσει, μια φορά. Δεν σημαίνει όμως ότι το λάθος πρέπει να επαναλάμβανεται. Το γρήγορο δεν είναι το προτιμότερο χωρίς να υπάρχει ασφάλεια. Δεν πρέπει να μιλάμε για χρόνους στο συμβάν και στις ασκήσεις. Ο χρόνος είναι ένας. Οι τεχνικές και οι διαδικασίες θα μας βοηθήσουν να τον νικήσουμε. Όμως αν τις εφαρμόσουμε σωστά και γρήγορα. Όχι μόνο γρήγορα. Αυτό θα είναι το λάθος. Δεν θα εμβαθύνω στα ειδικά τις άσκησης, ούτε σε αυτά που εντόπισα. Πόσο μάλλον στις απαιτήσεις που προκύπτουν κατα την εφαρμογή της συγκεκριμένης ιδέας αναφορικά με το χώρο της επάνω αγκυρωσης του γάντζου και που και πως. Θα πω πως με τον συγγραφέα έχουμε κοινούς δασκάλους, αξιοσέβαστους, που θα βγάλουνε μαλλιά αν βλέπανε την συγκεκριμένη άσκηση. Και ενώ σχολίασε πως γίνεται και αλλιώς, έπρεπε να έχει διαφορετικό ύφος γραφής και λόγου. Και για τον συνάδελφο που το χρεώνεται ως δικό του, οταν επικοινωνήσω μαζί του, θα τον παρακαλέσω να μου πει, ποιο ήταν το κίνητρο του για να πράξει ότι σκέφτηκε.