Μάσκες με φίλτρα, βασικές οδηγίες καθαρισμού

Του Ρέτσιου Ιωάννη

Οι εξελίξεις στον Έβρο και η μαζική γενικευμένη χρήση μασκών ολοκλήρου προσώπου από τις Ε.Δ. και τα Σώματα Ασφαλείας, έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για αναβάθμιση του εξοπλισμού τους, αλλά και την ανάγκη επίσης επιμόρφωσης σε θέματα συντήρησης και καθαρισμού του εξοπλισμού τους.

Τις τελευταίες ημέρες δέχομαι πολλά  τηλέφωνα και μηνύματα αναφορικά με βοήθεια για τις μάσκες και τα φίλτρα. Και ενώ προσπάθησα να δώσω πρόσφατα λόγω του Covid-19, κάποιες συμβουλές για τις φιλτρόμασκες στα κοινωνικά δίκτυα, το εν λόγω θέμα των μασκών ολοκλήρου προσώπου με διηθητικά φίλτρα, δεν αναλύεται ούτε στο γόνατο ούτε με δύο ατάκες στα κοινωνικά δίκτυα.

Οι μάσκες ολοκλήρου προσώπου με διηθητικό φίλτρο  χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.

Θα προσπαθήσω να εξηγήσω με απλό τρόπο τα παρακάτω, καθώς δεν απευθύνομαι σε τεχνικούς ή συντηρητές μέσων ατομικής προστασίας, αλλά σε απλούς χρήστες για αυτό το λόγο το άρθρο θα είναι μικρό.

1. Μάσκα με διπλά διηθητικά φίλτρα τύπου bayonet. (κουμπωτά)
2. Μάσκα του Μαχητή με διπλές οματοθυρίδες και μονό φίλτρο στο κέντρο, δεξιά ή αριστερά της μάσκας. (βιδωτό)
3. Μάσκα με διηθητικό φίλτρο στο κέντρο και κοχλιωτή σύνδεση κατά RD40. (βιδωτό)

Μάσκες με διπλά διηθητικά φίλτρα τύπου bayonet 

Μάσκες του μαχητή με μονό διηθητικό φίλτρο εμπρός ή στο πλάι 

Μάσκες αστυνομίας με μονό διηθητικό φίλτρο εμπρός 

Προτού χρησιμοποιήσετε κάθε μάσκα (ακόμα και αν είναι καινούργια) ελέγχετε αν βρίσκεται σε σωστή κατάσταση και εξυπηρετεί τις ανάγκες σας.

Μην ξεχάσετε προτού την χρησιμοποιήσετε σε επιχείρηση να κάνετε τεστ στεγανότητας.

Κλείστε την έξοδο του φίλτρου με την παλάμη σας και εισπνέεστε βαθιά, η μάσκα πρέπει να “βεντουζάρει” στο πρόσωπο σας.  Αν νιώθετε ότι η μάσκα που φοράτε δεν σας καλύπτει και ο ερεθιστικός παράγοντας περνάει, δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν…  η μάσκα σας δεν έχει την απαιτούμενη στεγανότητα ή το φίλτρο σας έχει κορεστεί από τα χημικά και η ποσότητα ενεργού άνθρακα πλέον δεν επαρκεί να κάνει συγκράτηση των ερεθιστικών αερίων.

Συμβουλές καθαρισμού

Αν είναι εντός ζελατίνας δεν χρειάζεται καθαρισμό εκτός και αν έχει παραμείνει εντός συσκευασίας πάνω από 2 χρόνια. Εφόσον λοιπόν είστε έτοιμοι να την φορέσετε, ελέγξετε τα κεφαλοδέματα (ή κεφαλόδεσμοι) εάν είναι σε καλή κατάσταση (τραβήξτε τα ελαφρά προς όλες τις κατευθύνσεις να βεβαιωθείτε ότι δεν θα σπάσουν) .

Κάθε μάσκα έχει μονά ή διπλά χείλη στεγανότητας που εφάπτονται πάνω στο πρόσωπο σας, αυτά όπως και το σώμα της μάσκας είναι κατασκευασμένα από εδικό υλικό EPDM ή σιλικόνης κατάλληλα για το ανθρώπινο δέρμα (μη αλλεργικά).  Το μεγαλύτερο λάθος που γίνεται στις μάσκες ολοκλήρου προσώπου κανονικής πίεσης (με φίλτρα) είναι να χρησιμοποιούνται από ανθρώπους (κυρίως άνδρες) που έχουν γένια ή μούσια.

Όλες οι μάσκες ολοκλήρου προσώπου με φίλτρα είναι κατασκευασμένες και βάσει των οδηγιών χρήσης για «καθαρά πρόσωπα».

Έρχομαι στο προκείμενο, για να έχει μια μάσκα την δυνατότητα να σας προστατέψει σωστά πρέπει να φέρει το σωστό φίλτρο, να λειτουργεί σωστά η βαλβίδα εκπνοής και φυσικά να είναι καθαρή (να έχει έστω και μερικώς απολυμανθεί).

Με ρωτάνε λοιπόν πώς να καθαρίσω μια μάσκα ολοκλήρου προσώπου μετά την χρήση και εφόσον έχει εκτεθεί σε διάφορους παράγοντες. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι εξωτερικοί παράγοντες αλλά και οι εσωτερικοί από τα πτυέλα σας και την εκπνοή σας που κατακάθονται διάφορα σωματίδια και υγρά στην βαλβίδα εκπνοής και στο εσωτερικό μασκάκι.  Αν σας συμβουλέψω να αγοράσετε καθαριστικά και απολυμαντικά θα σκεφτείτε… «εντάξει ο τύπος θέλει να μας πουλήσει προϊόντα», θα πρέπει να σας τονίσω όμως, ότι όλοι οι κατασκευαστές ανεξαρτήτως χώρας και προέλευσης δίδουν οδηγίες και συγκεκριμένα καθαριστικά και απολυμαντικά που έχουν πιστοποιηθεί για αυτό το σκοπό χωρίς να κάνουν ζημιά στα υλικά της μάσκας ολοκλήρου προσώπου (βλ. πολυμερισμός).

Καθαρισμός μάσκας με απλά υλικά 

• Πάρτε ένα λεκανάκι πλαστικό χωρητικότητας τουλάχιστον είκοσι λίτρων νερού και γεμίστε το με δέκα (10) λίτρα χλιαρό νερό (ιδανικά στους 30 βαθμούς κελσίου όχι παραπάνω).
• Εντός του, ρίξτε μικρή ποσότητα υγρού σαπουνιού με ουδέτερο ph (παιδικά σαπούνια) για να γίνει η σαπουνάδα, ΠΡΟΣΟΧΗ ποτέ δεν καθαρίζουμε με οινόπνευμα ή BETADIN ή άλλα φάρμακα και υλικά καθώς ζημιά θα κάνετε και όχι καλό.
• Πάρτε ένα σφουγγάρι μαλακό χωρίς σκληρές επιφάνειες και καθαρίστε όλη την μάσκα (προσοχή στην οματοθυρίδα – τζάμι να μην την θολώσετε) εσωτερικά και εξωτερικά  πολύ καλά, επιμένοντας στις κρυφές πτυχώσεις και εσοχές.
• Δώστε βάση στον καθαρισμό της βαλβίδας εκπνοής (αν μπορείτε να την βγάλετε και ξέρετε καλώς, εάν όχι, μην την πειράξετε).
• Ξεπλύνετε με άφθονο νερό κάτω από τρεχούμενη βρύση ή εναλλακτικά εάν έχετε δεύτερο λεκανάκι με καθαρό νερό μπορείτε να το κάνετε και εκεί.
• Αφήστε την μάσκα ολοκλήρου προσώπου να στεγνώσει φυσιολογικά, δεν επιτρέπετε να την φυσήξετε με αέρα υπό πίεση, να την ακουμπήσετε σε καλοριφέρ ή θερμαντικά σώματα, να χρησιμοποιήσετε  πιστολάκι μαλλιών ή να την αφήσετε εκτεθειμένη για ώρα απευθείας στον ήλιο.
• Αν την στεγνώσετε με χαρτί κουζίνας (για λόγους υγιεινής όχι ύφασμα) προσεκτικά εσωτερικά και εξωτερικά, λογικά σε δύο (2) ώρες θα είναι έτοιμη και πάλι προς χρήση.

ΠΡΟΣΟΧΗ με αυτόν τον τρόπο ΔΕΝ έχετε απολυμάνει την προσωπίδα σας, την έχετε απλώς καθαρίσει… υπάρχει τεραστία διαφορά μεταξύ απολύμανσης και καθαρισμού!

Για όσους έχουν δυνατότητα να αγοράσουν ειδικά μαντηλάκια καθαρισμού και μερικής απολύμανσης μιας χρήσης, αυτά έχουν πολύ καλή εφαρμογή εφόσον είναι πιστοποιημένα για αυτό το σκοπό και όχι μωρομάντηλα ή άλλου είδους μαντηλάκια τα οποία δεν προσφέρουν πραγματικά καθαρισμό. Αν καθαρίσετε με απολυμαντικά μαντηλάκια αφήστε λίγο χρόνο πριν την φορέσετε καθώς τα ειδικά υλικά μυρίζουν πολύ έντονα και χρειάζεται λίγος χρόνος προτού την εφαρμόσετε στο πρόσωπο σας.
Προτείνω την αγορά προϊόντων της Ecolab Incides N, τα οποία είναι συμβατά με τους περισσότερους κατασκευαστές μασκών παγκοσμίως.

Κλείνοντας να απαντήσω σε μηνύματα που μου ήρθαν όσο έγραφα το άρθρο αυτό αναφορικά για τα φίλτρα τύπου RD40 (με σπείρωμα-κοχλιωτό σύνδεσμο) που έχουν ανάγκη οι στρατιώτες και οι αστυνομικοί στα σύνορα.

Ιδανικά φίλτρα είναι αυτά του τύπου NBC, όμως την ίδια ακριβώς δουλειά κάνουν και όλα τα φίλτρα τα οποία έχουν περιγραφή κωδικοποίηση ABEK2-Hg-P3 τα οποία καλύπτουν πλήρως όλες τις ερεθιστικές ουσίες από δακρυγόνα τύπου CN-CS.

ΠΡΟΣΟΧΗ, τα φίλτρα προστασίας γενικώς έχουν ημερομηνία λήξης, αυτό σημαίνει ότι μετά την ημερομηνία λήξης δεν παρέχουν ΚΑΜΙΑ προστασία στον χρήστη ακόμα και αν είναι στην αρχική συσκευασία τους.

Εάν νιώσετε άσχημη μυρωδιά ή δυσχέρεια στην αναπνοή κατά την χρήση της μάσκας έχετε σίγουρα πρόβλημα οπότε σας συνιστώ να μην την φορέσετε εάν πρώτα δεν βρείτε την πηγή του προβλήματος.

Ελπίζω τα παραπάνω, να βοήθησαν έστω και ελάχιστα όλους τους φίλους και φίλες που επικοινώνησαν και επικοινωνούν μαζί μου για συμβουλές. Κλείνοντας να επισημάνω όσο και αν σας φαίνεται απίθανο, ότι όλες οι μάσκες ολοκλήρου προσώπου χρειάζονται ετήσιο έλεγχο στεγανότητας και δοκιμή λειτουργίας για να μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε άνετα όταν χρειαστεί. Συμβουλευτείτε τους κατά τόπους αντιπροσώπους και service center των προϊόντων που έχετε αγοράσει.

Οι παραπάνω συμβουλές δεν αντικαθιστούν ή τροποποιούν τις εκάστοτε συμβουλές από τα επίσημα εγχειρίδια χρήσης του κάθε κατασκευαστή σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και οδηγίες, o κάθε χρήστης είναι υποχρεωμένος να διαβάσει προτού χρησιμοποιήσει τις οδηγίες ασφαλείας του προϊόντος της μάσκας και του φίλτρου.

Ακολουθεί βίντεο στα Αγγλικά με οδηγίες χρήσης και καθαρισμού μάσκας με διηθητικό φίλτρο, σύντομα θα ανεβάσω βίντεο στα Ελληνικά με τον τρόπο όπως περιγράφω παραπάνω.

Του Ρέτσιου Ιωάννη

*Ο Ιωάννης Ρέτσιος είναι εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας και ειδικός σε θέματα εξοπλισμού για HazMat & C.B.R.N.e περιστατικά.