Σύστημα «IRATA»

Του Ζαφειρίου Χ. Στέφανου, σε συνεργασία με τον Φάνη Καπετανάκη
(Διασώστη εργαζομένων σε ύψος, Εναερίτης IRATA lv3, BLS/FA/PHTLS provider)

Τον τελευταίο καιρό ακούμε όλο και περισσότερο κόσμο να μιλάει για το σύστημα IRATA, πιστοποίηση βάση IRATA, πρόσβαση (χρήση) σχοινιών βάση IRATA… τελικά τι είναι το IRATA;

Οι εργασίες σε ύψη, όπου η πρόσβαση γίνεται με σχοινιά, επιτρέπουν την πρόσβαση σε σημεία όπου θα ήταν αδύνατη με άλλες μεθόδους ή το κόστος θα ήταν πολύ υψηλό. Όμως οι εργασίες με σχοινιά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες εάν δεν γίνονται με σωστή εκπαίδευση, μεθοδολογία και εξοπλισμό.  Τα πρώτα χρόνια των εργασιών με σχοινιά, οι τεχνικοί ήταν μόνο ορειβάτες και σπηλαιολόγοι, εφαρμόζοντας τεχνικές καθαρά ορειβατικές και σπηλαιολογικές.

Η IRATA ήταν η πρώτη ένωση εναεριτών, πρόσβασης με σχοινιά και φρόντισε να δημιουργήσει ένα σύστημα εκπαίδευσης και ορθής πρακτικής στην εργασία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έγινε σύντομα αποδεκτή από διάφορους φορείς σε θέματα υγείας και ασφάλειας παγκοσμίως και σύντομα η μεθοδολογία της IRATA έγινε ένα διεθνώς αποδεκτό πρότυπο.

Το σύστημα IRATA, «Industrial Rope Access Trade Association» είναι ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και πιστοποίησης βιομηχανικής πρόσβασης με σχοινιά από τον εμπορικό σύλλογο IRATA.

Δημιουργήθηκε αυτός ο σύλλογος, στο Ηνωμένο Βασίλειο στα τέλη της δεκαετίας του 1980, για να δώσει λύση στις προκλήσεις των εργασιών συντήρησης στην υπεράκτια βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η ίδρυσή του ήταν το αποτέλεσμα πρωτοβουλίας μιας σειράς κορυφαίων εταιρειών, οι οποίες είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν τεχνικές βιομηχανικής πρόσβασης με σχοινί, για να παρέχουν ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για τη βιομηχανία.

Η τεχνική πρόσβασης με σχοινιά που αναπτύχθηκε από την IRATA χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα εργασιών επισκευής, συντήρησης, επιθεώρησης και πρόσβασης. Η μεθοδολογία πρόσβασης με σχοινί μπορεί να υπερηφανεύεται για ασυναγώνιστο ρεκόρ ασφάλειας, σύντομο χρόνο εγκατάστασης και αποσυναρμολόγησης, θετικά περιβαλλοντικά οφέλη και εξαλείφει την ανάγκη για επεμβατικό εξοπλισμό πρόσβασης ή διακοπή λειτουργίας ενός εργοταξίου ή εργοστασίου ή γενικότερα μιας βιομηχανικής μονάδας.  Η IRATA αναγνωρίζεται πλέον ως η κορυφαία αρχή στον κόσμο στην πρόσβαση με σχοινιά σε βιομηχανικό περιβάλλον.

Έχει περισσότερες από 570 εταιρείες μέλη σε όλο τον κόσμο και έχει εκπαιδεύσει πάνω από 130.000 Τεχνικούς πρόσβασης με σχοινί σε όλο τον κόσμο. Η IRATA κατευθύνει και ρυθμίζει, μέσω των μελών της, την εκπαίδευση όλων των εργαζομένων που αναζητούν τα προσόντα της. Αυτές οι εταιρείες μέλη παρέχουν εκπαίδευση, λειτουργικές υπηρεσίες ή και τα δύο.

Όλοι οι τεχνικοί που εργάζονται στον βιομηχανικό κλάδο απαιτείται να εκπαιδεύονται και να αξιολογούνται σύμφωνα με το «Σχέδιο Εκπαίδευσης, Αξιολόγησης και Πιστοποίησης» (TACS) της IRATA. Μετά την εκπαίδευση, οι τεχνικοί αναλαμβάνουν ανεξάρτητη αξιολόγηση και, εφόσον επιτύχουν, εγγράφονται στο IRATA και εκδίδονται ημερολόγιο και δελτίο ταυτότητας. Η IRATA διασφαλίζει ένα ασφαλές σύστημα εργασίας και ενθαρρύνει την εξέλιξη της σταδιοδρομίας για τους τεχνικούς πρόσβασης με σχοινί.

Κάθε τεχνικός υποχρεούται να επαναπιστοποιείται κάθε τρία χρόνια προκειμένου να αποδείξει ότι διατηρεί τις απαραίτητες ικανότητες προκειμένου να εργάζεται με ασφάλεια. Οι τεχνικοί μπορούν επίσης να προχωρήσουν σε τρία επίπεδα, εφόσον το επιτρέπουν ο χρόνος, η εμπειρία και η εκπαίδευση. το καθένα απαιτεί μεγαλύτερη γνώση των δεξιοτήτων πρόσβασης με σχοινί που είναι απαραίτητες στο εργοτάξιο.

Για να γίνει κάποιος τεχνικός IRATA, δεν χρειάζεται να έχει προηγούμενη εμπειρία. Θα πρέπει να έχει συμπληρώσει τα 18 του χρόνια, να είναι ψυχικά και σωματικά υγιής και βέβαια να μην φοβάται τα ύψη.

LEVEL 1: Μετα από μια διαδικασία 5 ημέρων θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης στην πρόσβαση με σχοινιά και μιας ημέρας αξιολόγησης από διαφορετικό αξιολογητή /εξεταστή (IRATA assessor), αποκτάς το πρώτο επίπεδο τεχνικού IRATA. Είσαι λοιπόν ικανός να κινείσαι αυτόνομα στα σχοινιά, σε εργασίες σε ύψος υπό την επίβλεψη ενός τεχνικού IRATA LEVEL 3.

LEVEL 2: Μετα την απόκτηση του τεχνικού επιπέδου 1, την συμπλήρωση τουλάχιστον 1.000 ωρών εργασίας σε ύψος ως τεχνικός επιπέδου 1 και την συμπλήρωση 1 έτους από την τελευταία πιστοποίηση μπορείς να περάσεις στο επόμενο επίπεδο. Για το επίπεδο 2 θα χρειαστούν 5 μέρες εκπαίδευσης στα σχοινιά (βλέπε επίπεδο 1) και στις τεχνικές διάσωσης με σχοινιά. Μετα από μια ημέρα αξιολόγησης από διαφορετικό αξιολογητή /εξεταστή (IRATA assessor), αποκτάς το δεύτερο επίπεδο τεχνικού IRATA. Είσαι λοιπόν ικανός να απασχολείσαι σε εργασίες σε ύψος, να γνωρίζεις περισσότερους χειρισμούς σχοινιών και να λαμβάνεις μέρος σε διασώσεις εργαζομένων κάτω από την επίβλεψη ενός τεχνικού IRATA LEVEL 3.

LEVEL 3: Μετα την απόκτηση του τεχνικού επιπέδου 2, την συμπλήρωση τουλάχιστον 1.000 ωρών εργασίας σε ύψος ως τεχνικός επιπέδου 2 και την συμπλήρωση 1 έτους από την τελευταία πιστοποίηση μπορείς να περάσεις στο επόμενο επίπεδο. Για το επίπεδο 3 θα χρειαστούν 5 μέρες εκπαίδευσης σε προχωρημένου επιπέδου χρήση σχοινιών, εξειδικευμένες τεχνικές διάσωσης σε ύψος, νομικά πλαίσια, τεχνική κατάρτιση επάνω στον εξοπλισμό, πτυχίο πρώτων βοηθειών και μετα από μια ημέρα αξιολόγησης από διαφορετικό αξιολογητή /εξεταστή (IRATA assessor), αποκτάς το τρίτο επίπεδο τεχνικού IRATA.

Ο τεχνικός IRATA LEVEL 3 είναι ικανός για να επιθεωρεί εργασίες σε ύψος, να οργανώνει και να επιβλέπει μια εργασία σε ύψος με χρήση σχοινιών, να προβαίνει σε διάσωση εργαζομένων σε ύψος, να τηρεί πρωτόκολλα και να εξασφαλίζει την ασφάλεια του συνόλου των εργασιών σε ύψος. Ο κάθε τεχνικός IRATA, ανεξαρτήτου επιπέδου πρέπει κάθε 3 χρόνια να περνάει κατ’ ελάχιστον 4 ημέρες εκπαιδευση και ξανά πιστοποίηση. Και αυτό, για να εξασφαλίζεται ότι όλοι οι τεχνικοί IRATA διατηρούν τον γνώμονα της ασφάλειας και τις τεχνικές του επιπέδου τους στο μέγιστο τους.  Σε όλους τους πιστοποιημένους τεχνικούς IRATA παρέχεται ένας μοναδικός αριθμός IRATA κατά την πρώτη αξιολόγηση.

Χρησιμοποιώντας αυτόν τον μοναδικό αριθμό και το επώνυμο του τεχνικού, μπορείτε να ελέγξετε το επίπεδο και την ημερομηνία λήξης τους χρησιμοποιώντας τη λειτουργία “Έλεγχος τεχνικού” στον ιστότοπο, που βρίσκεται ΕΔΩ.  Εμφανίζεται ένας αριθμός IRATA με τη μορφή L/XXXXX – όπου L είναι το επίπεδο του Τεχνικού (δηλαδή 1,2 ή 3) και XXXXX είναι ο μοναδικός αριθμός IRATA. Όλοι οι τεχνικοί διαθέτουν δελτίο ταυτότητας όταν αποκτήσουν τα προσόντα IRATA, το οποίο θα πρέπει να έχουν μαζί τους όταν βρίσκονται σε εργοτάξιο.

Εκτός από το δελτίο ταυτότητας, οι ειδικευμένοι τεχνικοί λαμβάνουν επίσης πιστοποιητικό IRATA κάθε φορά που περνούν από αξιολόγηση IRATA σε οποιοδήποτε επίπεδο.  Με αυτόν τον τρόπο η IRATA εξασφαλίζει ότι όλοι οι τεχνικοί της παγκοσμίως είναι άρτια εκπαιδευμένοι και ότι οποιαδήποτε εταιρία που επιθυμεί να προσλάβει προσωπικό για εργασία σε ύψος, θα είναι σίγουρη για τις γνώσεις και την ασφάλεια του προσωπικού που θα εργαστεί στους χώρους της εξασφαλίζοντας υγεία και ασφάλεια στην εργασία.

Αφιερωμένο στην μητέρα μου… 

Ζαφειρίου Χ. Στέφανος

• Πυροσβέστης διυλιστηρίων και πετροχημικών εγκαταστάσεων
• Διαχειριστής κινδύνων –  κρίσεων και εκτάκτων αναγκών
• SSI Dive Master pro – Διασώστης Δυτών
• Εναερίτης Τεχνικός IRATA Lv1
• Εθ. Αρχιπυροσβέστης Π.Σ.

Πηγή κειμένων:

• https://www.irata.org/
• https://www.active-industrial.gr/

Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για εργασίες πρόσβασης με σχοινιά της Active Point

Πηγή φωτογραφιών: www.google.com