Πόσο έτοιμοι είμαστε για ένα Χημικό Ατύχημα στην Ελλάδα; Το ατύχημα του Göttingen

Ως γνωστόν κατά περιόδους κάθε χρόνο διοργανώνονται ασκήσεις διαφόρων τύπων και μεγεθών σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδος που έχουν όμως έναν κοινό παρανομαστή… είναι όλες καταδικασμένες να πετύχουν!

Το παραπάνω σχόλιο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για περιστατικά Hazmat (Hazardous Materials) υψηλού κινδύνου που κατά την ταπεινή  μου άποψη ως χώρα ακόμα δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε σύμφωνα με τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό που έχουμε τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα.  Σήμερα θα εξετάσουμε ένα πολύ πρόσφατο περιστατικό στην Γερμανία, το ατύχημα του Göttingen που έγινε στις 19 Δεκεμβρίου του 2014 που ελάχιστη σημασία έδωσαν τα media στην Ελλάδα.

Το πρωινό της 19^ης Δεκεμβρίου του 2014, πέντε ημέρες πριν τα Χριστούγεννα στον αυτοκινητόδρομο Α7 η κίνηση έχει φθάσει στο απόγειο της. Ψιλοβρέχει και λόγω της ολισθηρότητας του δρόμου αρκετά αυτοκίνητα χάνουν τον έλεγχο με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλη καραμπόλα και την ίδια στιγμή στο αντίθετο ρεύμα ένα φορτηγό με 22 τόνους ποντικοφάρμακο σε βαρέλια (φωσφορούχο αργίλιο) χάνει τον έλεγχο και προσκρούει στο μεταλλικό διάζωμα διασκορπίζοντας τόνους φωσφορικού αργίλιου στο δρόμο. Δέκα οχήματα εμπλέκονται στην καραμπόλα και το φορτηγό, με αποτέλεσμα ένα νεκρό και δεκάδες τραυματίες. Στο φορτηγό ξεσπά φωτιά και αναφλέγονται τα διασκορπισμένα υλικά του.

Τριάντα (30) ασθενοφόρα καταφθάνουν άμεσα στο σημείο του ατυχήματος για να περιθάλψουν και να βοηθήσουν τους πολίτες που βρισκόντουσαν πλησίον του ανατραπέντος οχήματος, πολλοί προ-νοσοκομειακοί και πυροσβέστες χρειάστηκε να νοσηλευτούν λόγω της έκθεσης τους στο τοξικό νέφος κατά την διάρκεια ανταπόκρισης τους όχι μόνο σε αυτό το περιστατικό αλλά και σε διάφορα συμβάντα. Στην σκηνή του συμβάντος επικρατεί κομφούζιο μεταξύ αστυνομικών και πυροσβεστών καθώς και οι ίδιοι αρχικά δεν γνωρίζουν ακριβώς με τι έχουν να κάνουν και παίρνουν μέτρα κλείνοντας μικρούς δρόμους παράδρομους και γέφυρες που οδηγούσαν στον εθνικό αυτό δρόμο για τρείς ημέρες προσπαθώντας να αποφύγουν την εξάπλωση της τοξικότητας λόγω εισπνοής.  Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν ο κόσμος που ήταν μπλοκαρισμένος στην κίνηση πίσω από το ατύχημα ο οποίος μάθαινε πανικόβλητος σταδιακά τι είχε συμβεί. Παγιδευμένοι για ώρες χωρίς την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τουαλέτα ή να καλύψουν τις ανάγκες των μικρών παιδιών το ατύχημα άρχισε να έχει παράλληλη ανάπτυξη επικινδυνότητας και ανάγκης επείγοντος σχεδιασμού.

Για την αντιμετώπιση του ατυχήματος ανταποκρίθηκαν συνολικά πεντακόσιοι (500) επαγγελματίες & εθελοντές πυροσβέστες από όλους τους πλησίον σταθμούς, κλήθηκε η εθελοντική ομάδα εξειδικευμένων τεχνικών THW καθώς έπρεπε να καλυφθούν με σκόνη και χώμα τα βαρέλια με ειδικά μηχανουργικά μηχανήματα.  Όμως ένα από τα  προβλήματα που διαφάνηκε άμεσα ήταν η έλλειψη σε χημικές στολές προστασίας καθώς  τα πληρώματα που εργαζόντουσαν για τον καθαρισμό της σκηνής του ατυχήματος έπρεπε να αλλάζουν περίπου κάθε 20-30 λεπτά και οι διαθέσιμες συνολικά στολές που είχαν όλοι οι πλησίον πυροσβεστικοί σταθμοί ήταν (100) εκατό.

Μετά από αίτημα της κεντρικής διοίκησης της πυροσβεστικής υπηρεσίας μεγάλη Γερμανική εταιρία κατασκευής χημικών στολών & μέσων ατομικής προστασίας ανέλαβε την παραλαβή των χημικών στολών που ήταν μολυσμένες προς απολύμανση καθαρισμό και επιστροφή (για καθαρισμό και απολύμανση, εβδομήντα παραδόθηκαν στην ιδιωτική εταιρία και τριάντα στις κατά τόπους πυροσβεστικές υπηρεσίες) και ταυτόχρονα την παράδοση νέων χημικών στολών έτσι ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για την ασφαλή αποκάθαρση και απολύμανση του χώρου του ατυχήματος.

Το περιεχόμενο των βαρελιών όπως ανάφερα παραπάνω, περιείχε φωσφορικό αργίλιο το οποίο αντιδρά άμεσα στην επαφή με το νερό απελευθερώνοντας υψηλής τοξικότητας φωσφίνη^[1] . Τα υλικό αυτό αναφλέγεται επίσης σε μεγάλο βαθμό και ο σωστός τρόπος κατάσβεσης είναι με πυροσβεστική σκόνη (κόνεως) και όχι με νερό. Σύμφωνα με τα δεδομένα στο φορτηγό ήταν φορτωμένα τουλάχιστον 80 βαρέλια τα οποία είχαν διασκορπιστεί στο δρόμο. Ένα από τα προβλήματα ήταν η βροχή η οποία σε επαφή με το φωσφορικό αργίλιο απελευθέρωνε συνεχώς τοξικά αέρια.

Το όλο συμβάν δημιούργησε ένα κενό ασφάλειας στην πόλη απελευθερώνοντας ένα μεγάλο τοξικό νέφος λόγω της φωτιάς, αναγκάζοντας τις αρχές να κλείσουν όλα τα σχολεία, τους παιδικούς σταθμούς και να δώσουν σαφείς οδηγίες να παραμείνουν κλειστές οι πόρτες σε όλα τα σπίτια μέχρι νεωτέρας και να μην κυκλοφορούν οι κάτοικοι ασκόπως στον δήμο του Rosdorf.

Τα στατιστικά στοιχεία που βρήκα αναφέρουν τα παρακάτω :

Προ ατυχήματος

• Δεν υπήρξε επαρκή ποσότητα κατασβεστικής σκόνης
• Δεν υπήρχαν αρκετές χημικές στολές προστασίας

Κατά την διάρκεια

• Δεν υπήρξε δυνατότητα απολύμανσης των χημικών στολών σε αυτό το βαθμό
• Δεν υπήρξε μέριμνα για τους εγκλωβισμένους οδηγούς
• Υπήρξε άμεση ανταπόκριση έμψυχου δυναμικού εκτάκτου ανάγκης
• Μετά από το πρώτο σοκ, υπήρξε διαχείριση κρίσης και διοικητική μέριμνα

Μετά ατυχήματος

• Μετά το περιστατικό υπήρξε κρίσιμη αξιολόγηση και διόρθωση όλων των λαθών
• Η Πυροσβεστική υπηρεσία προχώρησε στην προμήθεια επαρκών χημικών στολών, στην περαιτέρω εκπαίδευση του προσωπικού της στον καθαρισμό και την απολύμανση για ειδικές περιπτώσεις

Κι έρχομαι τώρα και αναρωτιέμαι… αν ό μη γένοιτο! συμβεί κάτι τέτοιο στην χώρα μας γνωρίζετε σε τι κατάσταση βρισκόμαστε από άποψης προστασίας για χημικούς παράγοντες ; Θα αρκεστώ μόνο να σας αναφέρω ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε ΜΟΝΟ ο Ελληνικός στρατός έχει αξιόπιστες χημικές στολές αλλά και αυτές σε περιορισμένο αριθμό, και θα έλεγα ΠΟΛΥ περιορισμένο. Είναι άμεση ανάγκη να αντικατασταθούν οι παλιές και ληγμένες χημικές στολές των σωμάτων ασφαλείας καθώς υποψιάζομαι ότι αν συμβεί κάτι θα αναγκαστούν να μεταβούν στο συμβάν με αυτές που ήδη έχουν και πλέον δεν προσφέρουν καμιά πραγματική προστασία. Ο ιδιωτικός τομέας είναι μέτρια ως καλά εξοπλισμένος αλλά από την άλλη μεριά έχει αξιόπιστο εξοπλισμό, πιστοποιημένο και «φρέσκο».

Θα μπορούσα να συνεχίζω να γράφω ώρες για τις χημικές στολές αλλά προτιμώ σε άλλο άρθρο μου να αναφερθώ αποκλειστικά σε αυτές,  τα νέα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται οι χημικές στολές , την διάρκεια ζωής τους που έχει φθάσει πλέον από την παραλαβή τους τα δεκαπέντε χρόνια ζωής και όχι οκτώ όπως ήταν παλαιότερα. Θα σημειώσω μόνο ότι οι χημικές στολές αναλόγως του υλικού κατασκευής τους  έχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη αντοχή στην διαπερατότητα από χημικούς παράγοντες π.χ. >340 λεπτά , αντοχή στην διάτρηση και στην διάσχιση αλλά και μεγαλύτερη εργονομία ή μεγαλύτερο οπτικό πεδίο οματοθυρίδας για τον χρήστη.

Θα πρότεινα στους ιθύνοντες να οργανώσουν μια άσκηση – εκπαίδευση χωρίς κάμερες και media καθαρά και μόνο για εσωτερική κατανάλωση, αλλά μια άσκηση – εκπαίδευση με σκοπό την αξιολόγηση ενός πιθανού συμβάντος και την συνεργασία σε εθνικό επίπεδο όλων των σωμάτων ασφάλειας του στρατού και του ιδιωτικού τομέα! Πιστέψτε με αν συμβεί μια τρομοκρατική επίθεση, ένα χημικό ατύχημα ή οτιδήποτε άλλο δεν θα υπάρξει σωστή συνεργασία μεταξύ των παραπάνω φορέων καθώς ποτέ δεν έγινε μια καταγραφή του εξοπλισμού (υφιστάμενου και μελλοντικού βάσει προϋπολογισμού)  δεν έχει δοκιμαστεί αν υπάρχουν τα ίδια πρωτόκολλα εκτάκτου ανάγκης αλλά το σημαντικότερο πως θα γίνει η διοίκηση, η τεχνική υποστήριξη και η διασπορά των δυνάμεων και ότι άλλο μπορεί να χρειαστεί εκείνη την στιγμή.

Η εμπειρία από άλλα ατυχήματα σε ξένες χώρες είναι ήδη αρκετή και μέσω της τεχνογνωσίας και του σχεδιασμού θα μπορούσαμε ως κράτος να προετοιμαστούμε για ένα πιθανό και μελλοντικό κίνδυνο. Είμαι βέβαιος και έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στα σώματα ασφαλείας και στο Στρατό για την αξιοπιστία τους και το ανθρώπινο δυναμικό τους, αλλά δε μπορώ να είμαι απόλυτα ήσυχος σε ότι αφορά και τον εξοπλισμό τους λόγω οικονομικής κρίσης. Κλείνοντας το άρθρο αυτό και προς αποφυγήν κατηγοριοποίησης μου ως καταστροφολόγος, παραθέτω για επίλογο το παρακάτω φρέσκο νέο:

Πυρκαγιά σε τρένο απελευθέρωσε τοξικό αέριο σε πόλη των ΗΠΑ – 5.000 κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους (2/7/2015)

Περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν από τις εστίες τους, όταν ένα φορτηγό τρένο που μετέφερε τοξικό και εξαιρετικά εύφλεκτο αέριο εκτροχιάστηκε και έπιασε φωτιά το πρωί της Πέμπτης, πλησίον της πόλης Knoxville στην Πολιτεία του Τενεσί. Όπως μετέδωσε το δίκτυο NBC News, επτά αστυνομικοί μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο επειδή εισέπνευσαν τους καπνούς. Την ίδια ώρα, δύο καταφύγια άνοιξαν τις πόρτες τους σε περισσότερους από 5.000 κατοίκους της περιοχής, καθώς η εισπνοή του ακρυονιτρίλιου^[2], το οποίο μετέφερε το τρένο, μπορεί να προκαλέσει ναυτία, πονοκεφάλους και ερεθισμούς στους υμένες και το συκώτι.

Η περιοχή έχει εκκενωθεί έως και 2 μίλια μακριά από το σημείο του ατυχήματος και, σύμφωνα με το NBC News, οι κάτοικοι θα παραμείνουν μακριά από τα σπίτια τους για τουλάχιστον ένα 24ωρο.

Πηγή άρθρου : http://www.huffingtonpost.gr

Τα σχόλια δικά σας, θα επανέλθω…

Για το Fire.gr, Ιωάννης Ρέτσιος

Παραπομπές:

Η «φωσφίνη»^[1] (αγγλικά: phosphine) είναι ανόργανη χημική ένωση, που περιέχει φωσφόρο και υδρογόνο, με μοριακό τύποPH₃. Σημειώνεται ότι το αντίστοιχο υδρίδιο του πεντασθενούς φωσφόρου ονομάζεται φωσφοράνιο (PH₅). Η χημικά καθαρή φωσφίνη, στις συνηθισμένες συνθήκες, δηλαδή σε θερμοκρασία 25°C και υπό πίεση 1 atm, είναι άχρωμο εύφλεκτο, και τοξικό αέριο. Η ίδια η (χημικά) καθαρή φωσφίνη είναι άοσμη, αλλά δείγματά της συχνά έχουν πολύ έντονη και άσχημη οσμή σκόρδου ή ψαριών σε αποσύνθεση, εξαιτίας της παρουσίας σ’ αυτά (τα δείγματα), διαφόρων «υποκατεστημένων» φωσφινών ή και διφωσφίνης (P₂H₄). Αν η φωσφίνη περιέχει ίχνη διφωσφίνης, τότε είναι εξαιρετικά εύφλεκτη στον ατμοσφαιρικό αέρα, καιγόμενη με λαμπερή φλόγα.

Το «ακρυλονιτρίλιο»^[2] είναι πολύ εύφλεκτο και τοξικό. Υφίσταται εκρηκτικό πολυμερισμό. Το καιόμενο υλικό απελευθερώνει ατμούς υδροκυανίου και οξείδια του αζώτου. Ταξινομείται ως ένα πιθανό καρκινογόνο από τον Διεθνή Οργανισμό Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC), και οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα αιωρούμενου ακρυλονιτριλίου διαγιγνώσκονται πιο συχνά με καρκίνο του πνεύμονα από τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Πηγές :

• https://el.wikipedia.org
• http://www.goettinger-tageblatt.de
• http://www.youtube.com
• http://www.huffingtonpost.gr

cbrne2