Του Ζαφειρίου Χ. Στέφανου*
«Πριν λίγα χρόνια είχα την ευκαιρία να εργαστώ σε μια επιτροπή αξιολόγησης νέων τεχνολογιών, όπου μέσα σε αυτή εμπερίεχε και την έρευνα των ρομπότ πυρόσβεσης. Ερχόμενο από χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε ένα εξ αυτών των ρομπότ πυρόσβεσης που μας έδειξε πραγματικά το τι μπορούσε να κάνει και να προσφέρει, ειδικά στην αύξηση της ασφάλειας του εμπλεκόμενου προσωπικού αλλά και την ακρίβεια με τον οποίον αντιμετώπιζε επικινδυνά περιστατικά. Η συνολική εικόνα που μας άφησε ήταν πραγματικά απίστευτη».
Ο ψηφιακός κόσμος και ο κόσμος της πληροφορικής εξελίσσονται εκθετικά, ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι και αυτός της ρομποτικής, η οποία προσφέρει πολλές καινοτομίες. Έτσι ξεκίνησε η ανάπτυξη ρομπότ που θα μπορούν να βοηθήσουν τους πυροσβέστες, στο «επικίνδυνο» έργο τους.
(Διαβάστε επίσης το άρθρο: Τεχνολογικές καινοτομίες στον χώρο της Πυρόσβεσης και Διάσωσης του Ιωάννη Ρέτσιου, www.fire.gr, )
Τα πρώτα ρομπότ «εδάφους» ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1990 κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου. Το “iRobot”, ειδικεύτηκε στην εκκαθάριση ναρκών και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Με αυτές τις βάσεις ξεκίνησαν να δουλεύουν οι εταιρίες ανάπτυξης «ρομπότ πυρόσβεσης» αφού η τεχνολογία τους θα βασιζόταν σε παρόμοιες αυστηρές προδιάγραφες υψηλής ποιότητας και τεχνολογίας υλικά.
Απορρόφησαν λοιπόν την τεχνολογία της NASA και την τεχνολογία που προϋπήρχε στα ρομπότ του στρατού και της αστυνομίας, ώστε να γεννηθεί ένα «σκληροτράχηλο» ρομπότ πυρόσβεσης.
Ο πυροσβέστης καλείται καθημερινά να επέμβει σε περιστατικά, πρώτων σε «άγνωστες» τοποθεσίες και δευτέρων με «άγνωστα» υλικά. Έχει να αντιμετωπίσει περιστατικά σε μεγάλα εργοστάσια, εργοτάξια, ορυχεία, διυλιστήρια, χώρους αποθήκευσης υγρών και αέριων καυσίμων, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αποθήκες logistics, υπόγειοι χώροι στάθμευσης, κλπ… Οι περισσότερες από αυτές τις εγκαταστάσεις επεξεργάζονται ή διακινούν επικίνδυνα υλικά όπως χημικά, ραδιολογικά, πυρηνικά και βιολογικά υλικά, πράγμα που «αυξάνει» κατά πολύ τον κίνδυνο και την έκθεση του πυροσβέστη σε κίνδυνους, κατά την διάρκεια επέμβασης σε αυτά.
Έτσι ξεκίνησαν διάφορες εταιρίες να ασχολούνται με την ανάπτυξη ρομπότ που θα μπορούσαν να «βοηθήσουν» τον πυροσβέστη στην εργασία του και στην αύξηση της ασφάλειας του.
Τα ρομπότ δύναται να «αντικαταστήσουν» τον πυροσβέστη σε επικίνδυνες για τον εαυτό του καταστάσεις, όπως για την πυρόσβεση σε χώρους όπου υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης, είσοδο σε κλειστούς χώρους με υψηλές θερμοκρασίες και τοξικούς καπνούς, αντιμετώπιση περιστατικών σε επικίνδυνες περιοχές με υγρά και αέρια καύσιμα, όπου υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης επικίνδυνων φαινομένων φωτιάς όπως Boil over, Bleve, Slop over, Flash over και εκρήξεων.
(Διαβάστε επίσης τα άρθρα, Τέσσερα (4) διυλιστηριακά επικίνδυνα αέρια και Τέσσερις (4) διυλιστηριακοί τύποι πυρκαγιών του Ζαφειρίου Στέφανου, www.fire.gr)
Επίσης δύναται να «ξεκουράσει» τον πυροσβέστη σε πολύωρες κατασβέσεις, στην μεταφορά βαρειών υλικών πυρόσβεσης, στην επέκταση μεγάλων εγκαταστάσεων κατάσβεσης και στην διάσωση ατόμων σε απομακρυσμένες περιοχές.
Τα συγκεκριμένα ρομπότ, διαθέτουν επίσης δυνατότητες έλξης και ωθήσεις αντικειμένων, φωτισμού, απομακρυσμένης λήψης έγχρωμης εικόνας με zoom και θερμικής απεικόνισης, μετρήσεων αέριων και θερμοκρασιών, συλλογής δειγμάτων ΧΒΡΠ απειλών, κλείσιμο βανών, κλπ…
Στην αγορά αυτή την στιγμή υπάρχουν ηλεκτροκίνητα και ντιζελοκίνητα ρομπότ πυρόσβεσης, με μεγάλες αυτονομίες, τα οποία χειρίζονται πυροσβέστες με ειδικά χειριστήρια – tablet στα οποία επιστρέφουν οι μετρήσεις και η εικόνα σε αυτούς, ώστε να κινηθεί με ακρίβεια και να ολοκληρώσει αποτελεσματικά το έργο του.
Τα ρομπότ πυρόσβεσης για να ολοκληρώσουν το έργο τους έχουν πρόσθετες δυνατότητες όπως:
- Ανέβασμα και κατέβασμα κλιμακοστάσιων
- Προσπέλαση εμποδίων άνω των 30εκ
- Είσοδο – έξοδο σε τάφρους και χαντάκια
- Πορεία πάνω σε διάφορα εδάφη (χώμα, τσιμέντο, μπάζα, μεταλλικές επιφάνειες κλπ…)
- Αυτοπροστασία με το υλικό κατάσβεσης που χρησιμοποιεί
Μια άλλη δυνατότητα που έχουν κάποια από αυτά τα ρομπότ είναι αυτό της ψύξης και πυρόσβεσης με μικρό σταγονίδια χάρη στον υδραυλικό ανεμιστήρα. Ο συγκεκριμένος ανεμιστήρας έχει επίσης την δυνατότητα «καθαρισμού» ενός χώρου ή «περιορισμού» εξάπλωσης αερίου νέφους είτε με ώθηση προς άλλη κατεύθυνση είτε με διάσπαση του νέφους, πράγμα που βοηθάει στον περιορισμό ενός συμβάντος και στην ασφάλεια.
Τα ρομπότ πυρόσβεσης είναι «κινητές μηχανές» που βοηθούν αποτελεσματικά το έργο του πυροσβέστη, αυξάνει την ασφάλεια του πηγαίνοντας αυτό στις επικίνδυνες περιοχές, δίνει με ακρίβεια εικόνα και τις μετρήσεις που είναι αναγκαίες για τον επικεφαλής ώστε να καταστρώσει την στρατηγική επέμβασης και κατάσβεσης του περιστατικου. Είναι μια αναγκαία δύναμη που πρέπει να είναι παρούσα σε όλες τις υπηρεσίες πυρόσβεσης ανά τον κόσμο.
Παραπομπές:
Για το Fire.gr, Ζαφειρίου Χ. Στέφανος
- *NaTech Disaster Specialist
- Vlt. Fire Warrant Officer at Hellenic Fire Service
- Instructor in Marine Safety and Security (CY, Malta, Marshall flags under STCW)
- Master & Rescue Diver (SSI) – Rope Rescue (IRATA, ITRA, CSE) – EMT (PHTLS, BLS, AFPS)
