Αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ.) – Fire Rescue Pedia

Βαθμολογία

Αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ.)

Το άρθρο αυτό, το αφιερώνω σε ένα καλό φίλο τον Ηλία Κατσουρίδη, που έφυγε νωρίς για την γειτονιά των αγγέλων, αλλά προσέφερε τα μέγιστα στον τομέα της εκπαίδευσης, στην τεχνική ασφάλεια αλλά και στη πατρίδα, ως παλιός βάτραχος. Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη και σεβασμό.

Σκοπός του άρθρου, είναι να ξεδιαλύνει την παραφιλολογία που επικρατεί ιδιαίτερα στις τάξεις των σωμάτων ασφαλείας, αλλά και στην βιομηχανία αναφορικά με την χρήση των αναπνευστικών συσκευών ανοικτού κυκλώματος και τις ιδιαιτερότητές τους, τόσο στην εργασία όσο και στην διάσωση.

Ξεκινώ με την ονομασία αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος.
Ως αυτόνομη συσκευή λοιπόν, είναι ένας εξοπλισμός ο οποίος μας δίδει την δυνατότητα να υποστηρίξουμε το αναπνευστικό μας σύστημα χωρίς να εξαρτόμαστε από το περιβάλλοντα αέρα και τους όποιους ρύπους επικρατούν την δεδομένη στιγμή, καθώς ο αέρας που εισπνέουμε προέρχεται από μια φιάλη πεπιεσμένου αέρα.

Ο όρος ανοικτού κυκλώματος, σημαίνει ότι εκπνέουμε τον αέρα που αναπνέουμε στο περιβάλλον, χωρίς να τον ανακυκλώνουμε.

Μια Α.Σ.Α.Κ. ως όρος συντομίας (Αναπνευστική Συσκευή Ανοικτού Κυκλώματος) αποτελείται από τα κάτωθι εξαρτήματα.

Την πλάτη στήριξης με το πνευματικό σύστημα.
Τον αεροπνεύμονα.
Την μάσκα ολοκλήρου προσώπου.
Την φιάλη πεπιεσμένου αέρα.

Κάθε εξάρτημα που αναφέρω παραπάνω πιστοποιείται χωριστά και όλα μαζί μετα ως ενιαίο σύνολο.

Πλάτη στήριξης με πνευματικό σύστημα

Η πλάτη στήριξης αποτελείται από ένα πλαίσιο στο οποίο είναι εγκατεστημένα μηχανικά και πνευματικά εξαρτήματα αναγκαία για την χρήση της Α.Σ.Α.Κ. Δεν θα αναφερθώ στις παλαιού τύπου πλάτες στήριξης, καθώς δεν έχει νόημα εν έτη 2024 να μιλήσουμε για υλικά από χάλυβα ή ξύλο.

Οι νέες πλάτες στήριξης, κατασκευάζονται από πολυμερή υλικά όχι μόνο για την ανθεκτικότερη χρήση τους σε δύσκολες εργασίες ή συμβάντα διάσωσης αλλά και για εξοικονόμηση βάρους με σκοπό την αύξηση της εργονομίας στον χρήστη. Ένας άλλος λόγος ακόμα πολύ σοβαρός για την χρήση του υλικού αυτού, είναι η ευκολία του καθαρισμού και της απολύμανσης από χημικά ή άλλα ρυπογόνα υλικά.

Πάνω στην πλάτη στήριξής τοποθετούνται σε ασφαλή σημεία το πνευματικό σύστημα που αποτελείται από τα κάτωθι εξαρτήματα.

Κεντρικό Μειωτήρα πίεσης
Σωλήνα μέσης πίεσής (οδηγεί στον αεροπνεύμονα)
Σωλήνα υψηλής πίεσης (οδηγεί στον μανόμετρο ένδειξης Υ.Π.)
Προαιρετικά Σωλήνα δευτερεύουσας εξόδου μέσης πίεσης ή και εισόδου μέσης πίεσης

Αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ.)

Πέραν του πνευματικού συστήματος η πλάτη στήριξης φέρει ιμάντες ώμου και ιμάντα μέσης. Στις νεότερες Α.Σ.Α.Κ πλέον, ο ιμάντας μέσης είναι πλήρως εργονομικός περιστρεφόμενος σύμφωνα με την κίνηση του χρήστη σε οριζόντιο άξονα αλλά και σε κάποια μοντέλα και σε κάθετη θέση με μικρή γωνία κλίσης. Η νέα τάση στις πλάτες στήριξης είναι και η αυξομειούμενη θέση ύψους με σκοπό την καλύτερη εφαρμογή σε διάφορα ύψη χρηστών.

Οι πλάτες στήριξης διαθέτουν σε ένα μεγάλο ποσοστό από όλους τους κατασκευαστές χειρολαβές δεξιά και αριστερά για την σωστή εργονομική χρήση κατά την ένδυση ή έκδυση της Α.Σ.Α.Κ.

Σε αρκετά μοντέλα νέας γενιάς στους ιμάντες ώμων όπου περνάει εκ δεξιών (όπως την φοράμε) η σωλήνα μέσης πίεσης και εξ αριστερών η σωλήνα υψηλής πίεσης, διαθέτουν καλύμματα για την προστασία τους από θερμοκρασία ή φθορές.

Το Μανόμετρο υψηλής πίεσης περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό της πλάτης και σκοπό έχει την ακριβή ένδειξη της υψηλής πίεσης που εναπομένει στην φιάλη πεπιεσμένου αέρα που έχουμε συνδέσει στην Α.Σ.Α.Κ. μας. Αυτό επιτυγχάνεται με μια αναλογική ή ψηφιακή ένδειξη, η οποία είναι προσαρτημένη στην αριστερή μεριά της Α.Σ.Α.Κ. μας όπως την φοράμε. Στα αναλογικά μανόμετρα περιλαμβάνεται μια απεικόνιση από 0 – 350 bar όπου το σημείο συναγερμού ξεκινάει όταν ο δείκτης φτάσει στα 55-60 bar (για αυτό και στα αναλογικά μανόμετρα βάσει νομοθεσίας υπάρχει κόκκινη περιοχή). Στα νέας γενιάς μανόμετρα η σφυρίχτρα ειδοποίησης χαμηλής πίεσης περιλαμβάνεται στο σώμα του μανομέτρου.

Συμβουλή : Πριν ξεκινήσουμε οιαδήποτε ενέργεια με μια Α.Σ.Α.Κ πάντα κοιτάμε την ένδειξη της πίεσης. H πίεση της Α.Σ.Α.Κ. μας θα πρέπει να είναι το ελάχιστον στο 90% της ονομαστικής αξίας της χωρητικότητας της φιάλης μας. Π.χ. 300 bar φιάλη ονομαστική αξία » 270 bar για να είναι επιχειρησιακή!

Αεροπνεύμονας (LDV)

Σε αρκετές Α.Σ.Α.Κ, υπάρχει περίπτωση ο αεροπνεύμονας να βρίσκεται μόνιμα εγκατεστημένος χωρίς την δυνατότητα απόσπασης του μέσω ταχυσύνδεσμου. Αυτά τα μοντέλα ή τύποι Α.Σ.Α.Κ. ΔΕΝ προτείνονται για διάσωση ή σώματα ασφαλείας, καθώς προορίζονται καθαρά και μόνο για εργασία. Εφόσον ο αεροπνεύμονας δεν αποσπάται μέσω ταχυσύνδεσμου, τότε η Α.Σ.Α.Κ. στερείται πολλών εφαρμογών και ειδικών συνδέσεων που απαιτούνται τόσο για την διάσωσή όσο και για την πυρόσβεση.

Αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ.) — Από το προσωπικό αρχείο του αρθρογράφου

Ο αεροπνεύμονας στην ουσία είναι το δεύτερο στάδιο μείωσης της πίεσης, όπου αναλαμβάνει να μειώσει την μέση πίεση (6-9 bar) που έρχεται από τον μειωτήρα της Α.Σ.Α.Κ σε περίπου 1.0 – 3.9 mbar. Αυτά τα mbar διοχετεύονται απευθείας στην προσωπίδα ολοκλήρου προσώπου μέσω του διαμερίσματος της οματοθυρίδας και κατόπιν στο εσωτερικό μασκάκι εφόσον εισπνεύσουμε τον αέρα που έχει γεμίσει την μάσκα μας μέσω των βαλβίδων εισπνοής. Όπως καταλάβατε δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε την υψηλή πίεση που υπάρχει μέσα σε μια φιάλη πεπιεσμένου αέρα.

Ο μειωτήρας της Α.Σ.Α.Κ. αναλαμβάνει να μειώσει την υψηλή πίεση (άλλωστε για αυτό ονομάζεται και έτσι) που προέρχεται από την φιάλη στα περίπου 7,2 bar (εύρος μέσης πίεσης μεταξύ 6 – 9 bar) και χρειάζεται ετήσιο έλεγχο και ανα δεκαετία αντικατάσταση. Όλοι οι αεροπνεύμονες χρειάζονται ετήσια στατική και δυναμική δοκιμή σε πιστοποιημένο εργαστήριο καθώς και απολύμανση μετά την χρήση.

Μάσκα ολοκλήρου προσώπου

Η μάσκα ολοκλήρου προσώπου αποτελείται από τα κάτωθι εξαρτήματα περιληπτικά:

Κυρίως σώμα μάσκας από EPDM / Si (καουτσούκ ή σιλικόνη)
Οματοθυρίδα (από πολυκαρβονικό υλικό PC, ή άλλα υλικά APEC/PMMA/Triplex) σημείο 6
Εσωτερικό μασκάκι το οποίο φέρει δύο βαλβίδες εισπνοής – σημείο 3 & 2
Υποδοχέα συστήματος παροχής αέρα ο οποίος φέρει φωνητική μεμβράνη και μια βαλβίδα εκπνοής – σημείο 4 & 7
Κεφαλόδεμα ή κεφαλόδεσμο πέντε σημείων ή ενναλακτικά σύστημα με προσαρμογή αγκίστρων – σημείο 1 & 9
Ιμάντα αυχένα – σημείο 8
Προστασία θραύσης (φρένο) – σημείο 5 (στις νεότερες προσωπίδες είναι ενσωματωμένο στο πλαίσιο πλέον)

Όλες οι μάσκες ολοκλήρου προσώπου (θετικής ή κανονικής πίεσης) χρειάζονται απαραιτήτως καθαρισμό και απολύμανση μετά την χρήση! Ετήσιος έλεγχος, συνίσταται ανεπιφύλακτα για την ελαχιστοποίηση των βλαβών και των αστοχιών τους και στα έξι χρόνια συνήθως (αναλόγως τον κατασκευαστή) γενικό service!

Φιάλη πεπιεσμένου αέρα

Αναφορικά με τις φιάλες πεπιεσμένου αέρα » μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικό άρθρο μου εδώ.

Στο παρακάτω γράφημα μπορείτε να δείτε από τι αποτελείται μια Α.Σ.Α.Κ. και πως αναφερόμαστε σε κάθε εξάρτημα.

1. Είσοδος κουμπωτού αεροπνεύμονα θετικής πίεσης
2. Εσωτερικό μασκάκι προσωπίδας με ζεύγος βαλβίδων εισπνοής
3. Σώμα μάσκας από EPDM (καουτσούκ)
4. Κεφαλόδεμα πέντε σημείων
5. Ιμάντας αυχένα
6. Βαλβίδα υπερπίεσης αεροπνεύμονα
6a. Διακόπτης παροχής αέρα αεροπνεύμονα
6b. Σωλήνα μέσης πίεσης αεροπνεύμονα
6c. Στόμιο κουμπωτής σύνδεσης αεροπνεύμονα
7. Ταχυσύνδεσμος μέσης πίεσης για αεροπνεύμονα
8. Ιμάντες ώμων Α.Σ.Α.Κ.
9. Πόρπη χαλάρωσης ιμάντα μέσης
10. Σωλήνες μέσης και υψηλής πίεσης εντός καναλιών
11. Μειωτήρας πίεσης
12. Πόρπη χαλάρωσης ιμάντα ώμων
13. Μανόμετρο πίεσης
14. Πόρπη ασφάλισης ζώνης μέσης
15. Σώμα φιάλης πεπιεσμένου αέρα από χάλυβα
16. Ετικέτα με ενδείξεις ασφαλείας
17. Τάπα εξόδου αέρα υψηλής πίεσης
18. Κλείστρο φιάλης αέρα
19. Ένδειξη τύπου αερίου
20. Λαιμός κλείστρου φιάλης

Εφόσον σας εξήγησα τα βασικά μέρη που αποτελούν μια Α.Σ.Α.Κ., θα πρέπει, πριν δούμε τον τρόπο χρήσης της και την αντιμετώπιση διαφόρων κοινών προβλημάτων, να σας επισημάνω την σπουδαιότητα των Ευρωπαϊκών νομοθεσιών που διέπουν αυτόν τον εξοπλισμό.

Όπως ανέφερα παραπάνω κάθε εξάρτημα της Α.Σ.Α.Κ. πιστοποιείται χωριστά και στο τέλος όλα τα εξαρτήματα μαζί για να δοθεί μια ενιαία πιστοποίηση. Αυτό το τονίζω, καθώς πολλοί χρήστες είτε στην βιομηχανία είτε στην Πυροσβεστική, «ζευγάρωναν» εξαρτήματα από διαφορετικούς κατασκευαστές Α.Σ.Α.Κ. για να φτιάξουν μια λειτουργική. Το φαινόμενο «Frankenstein» θα οδηγήσει με βεβαιότητα τον χρήστη που επίλεξε να κάνει αυτό το ζευγάρωμα εξαρτημάτων, σε νομικές κυρώσεις εάν συμβεί ατύχημα ή δυστύχημα, προερχόμενο από την αστοχία της Α.Σ.Α.Κ. εν ώρα καθήκοντος.

Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπεται ένα παράδειγμα τι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε, βεβαίως η φιάλη πεπιεσμένου αέρα εφόσον πληροί τις νομοθεσίες και την προδιαγραφή σύνδεσης της στην πλάτη στήριξής της Α.Σ.Α.Κ. (G5/8” 300 bar) δεν χρειάζεται να είναι του ιδίου κατασκευαστή όπως όλα τα εξαρτήματα.

Εάν π.χ. κάνετε χρήση Α.Σ.Α.Κ. από την εταιρία MSA τότε η μάσκα ολοκλήρου προσώπου, ο αεροπνεύμονας και η πλάτη στήριξης (ΟΛΑ) θα πρέπει να είναι του ιδίου κατασκευαστή με πιστοποίηση. Για να αντιληφθούμε την σπουδαιότητα των εξαρτημάτων ή παρελκομένων μιας Α.Σ.Α.Κ., θα πρέπει να δούμε ότι το κάθε εξάρτημα της, λαμβάνει πιστοποίηση βάσει των Ευρωπαϊκών προδιαγραφών και των κείμενων νομοθεσιών συμμόρφωσης.

EN 137 type 1 (Ευρωπαϊκή νομοθεσία για Α.Σ.Α.Κ. εργασίας)
EN 137 type 2 (Ευρωπαϊκή νομοθεσία για Α.Σ.Α.Κ. πυρόσβεσης & διάσωσης)
EN 136 (Ευρωπαϊκή νομοθεσία για μάσκα ολοκλήρου προσώπου)
- EN 136 cl. 1 (για μάσκα ολοκλήρου προσώπου γενικής χρήσης)
- EN 136 cl. 2 (για μάσκα ολοκλήρου προσώπου βιομηχανίας)
- EN 136 cl. 3 (για μάσκα ολοκλήρου προσώπου πυρόσβεσης)
EN 14593-1 (Ευρωπαϊκή νομοθεσία χρήση πεπιεσμένου αέρα με εξωτερική παροχή)
EN 12245 (Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις φιάλες πεπιεσμένου αέρα)
2014/68/EU (Ευρωπαϊκή οδηγία πίεσης συσκευών)
(ΕΕ) 2016/425 (Ευρωπαϊκή οδηγία μέσων ατομικής προστασίας)

Ενδεικτικό βίντεο χρήσης αναπνευστικής συσκευής.

Ειδικές χρήσης Α.Σ.Α.Κ.

Μια Α.Σ.Α.Κ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εργασία ή διάσωση αναλόγως τον τύπο της, όμως πέραν αυτού, υπάρχουν και ειδικές διατάξεις εξοπλισμού που τις κατηγοριοποιούνε για ειδικές χρήσεις. Αυτές υπάρχουν για παράδειγμα στην Ε.Μ.Α.Κ του Π.Σ., στην Ελληνική Αστυνομία, στις Ένοπλες Δυνάμεις κλπ.

Α.Σ.Α.Κ. για χρήση με στολή χημικής προστασίας σε πολιτικό περιβάλλον (περιλαμβάνει πρόσθετο εξοπλισμό συνδέσεων)
- Βαλβίδα σύνδεσης Airline, Υ για σύνδεση μονάδας ASV.
Α.Σ.Α.Κ. για χρήση με στολή χημικής προστασίας σε στρατιωτικό περιβάλλον (περιλαμβάνει πρόσθετο εξοπλισμό συνδέσεων)
- Βαλβίδα Υ για προαιρετική σύνδεση μονάδας ASV, ειδική σύνδεση για μονάδα PAPR, Αεροπνεύμoνας CBRN.
Α.Σ.Α.Κ. για χρήση με εξωτερική παροχή αέρα σε βιομηχανικό περιβάλλον με στολή χημικής προστασίας (περιλαμβάνει πρόσθετο εξοπλισμό συνδέσεων)
- Βαλβίδα σύνδεσης Airline, Υ για σύνδεση μονάδας ASV, Ρυθμιστής παροχής l/m, Αεροπνεύμoνας H2S, Ψυκτικό κολόμβιο (Comfort Vest)

Κάθε Α.Σ.Α.Κ. πέραν του τυπικού εξοπλισμού της μπορεί να περιλαμβάνει δευτερεύουσες σωλήνες μέσης πίεσης παροχής αέρα διάσωσης ή και εισόδου πεπιεσμένου αέρα μέσης πίεσης καθώς και συνδυασμούς αυτών.

Δευτερεύουσα σωλήνα μέσης πίεσης παροχής αέρα με μονό ταχυσύνδεσμο τύπου CEJN/Parker
Δευτερεύουσα σωλήνα μέσης πίεσης παροχής και εισόδου αέρα με διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου CEJN/Parker για τεχνική σύνδεσης «Buddy Breathing».
Δευτερεύουσα σωλήνα μέσης πίεσης παροχής αέρα με μονό ή διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου CEJN/Parker, για παροχή αέρα σε δεύτερο άτομο αλλά και είσοδο από εξωτερική πηγή παροχής αέρα με βαλβίδα αυτόματης εναλλαγής τύπου «A.S.V» (Auto Switchover Valve).
Α.Σ.Α.Κ. με δευτερεύουσα σωλήνα μέσης πίεσης παροχής αέρα με μονό ή διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου CEJN/Parker, για παροχή αέρα σε δεύτερο άτομο αλλά και είσοδο από εξωτερική πηγή παροχής αέρα με βαλβίδα αυτόματης εναλλαγής τύπου «A.S.V». Διαθέτει και τρίτη (3^η) σωλήνα εξερχόμενη από τον μειωτήρα πίεσης για την άμεση πλήρωση της φιάλης όπως έχει συνηθίσει να λέγετε τύπου «Quick Charge» με ταχυσύνδεσμο Aeroquip® FD.

Πριν εξηγήσω τι είναι όλα τα παραπάνω, να επισημάνω ότι στα άκρα κάθε σωλήνας μέσης πίεσης ή υψηλής πίεσης περιλαμβάνονται ειδικοί ταχυσύνδεσμοι, όπου ο τελικός χρήστης πρέπει να γνωρίζει με ακρίβεια, αν είναι μονής ή διπλής ασφάλισης και εάν είναι πιστοποιημένοι για εργασία ή διάσωση.(ταχυσύνδεσμοι τύπου LF/SF)

Όταν μια Α.Σ.Α.Κ. πέραν του τυπικού εξοπλισμού της περιλαμβάνει μια σωλήνα παροχής πεπιεσμένου αέρα για δεύτερο χρήστη, αφορά διάσωση και θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Βιομηχανία – Σταθερή σύνδεση στον ιμάντα ζώνης και ταχυσύνδεσμο CEJN τύπου LF με δακτύλιο. (Δυνατότητα σύνδεσης κουκούλας διάσωσης).
Πυροσβεστική – Μη σταθερή σύνδεση στον ιμάντα ζώνης η κατά προτίμηση στον ιμάντα ώμου στην δεξιά πλευρά με ταχυσύνδεσμο CEJN τύπου LF με δακτύλιο. (Δυνατότητα σύνδεσης δευτέρου αεροπνεύμονα ή κουκούλας διάσωσης).

Όταν μια Α.Σ.Α.Κ. πέραν του τυπικού εξοπλισμού της περιλαμβάνει μια δευτερεύουσα σωλήνα με έξοδο και είσοδο, πεπιεσμένου αέρα με διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου CEJN/Parker για τεχνική σύνδεση, αφορά διάσωση και εργασία και θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Βιομηχανία – Σταθερή σύνδεση στον ιμάντα ζώνης με διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου «Υ» CEJN/Parker για δυνατότητα τεχνικής σύνδεσης όπως παρακάτω :
1. Κουκούλας διάσωσης.
2. Σύνδεση Airline με ASV ή χωρίς για εργασία
Πυροσβεστική – Μη σταθερή σύνδεση στον ιμάντα ζώνης με διπλό ταχυσύνδεσμο τύπου «Υ» CEJN/Parker για δυνατότητα τεχνικής σύνδεσης όπως παρακάτω :
1. Δευτέρου αεροπνεύμονα
2. Κουκούλας διάσωσης.
3. Buddy breathing (εντός θήκης με σωλήνα μήκους ενός μέτρου)

Quick Charge – Aeroquip® FD17

Όταν μια Α.Σ.Α.Κ. πέραν του τυπικού εξοπλισμού της περιλαμβάνει και τρίτη (3^η) σωλήνα εξερχόμενη από τον μειωτήρα πίεσης για την άμεση πλήρωση της φιάλης όπως έχει συνηθίσει να λέγεται, τύπου «Quick Charge» με ταχυσύνδεσμο Aeroquip® FD17., αφορά διαφυγή και εργασία.

Αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ.)

Πιο αναλυτικά ως παράδειγμα, σκεφτείτε μια πλατφόρμα παροχής υδρογονανθράκων, αερίων κλπ. στην μέση της θάλασσάς όπου όλοι οι εργαζόμενοι σε περίπτωση διαρροής αερίων έχουν μια Α.Σ.Α.Κ. η οποία διαθέτει πέραν του τυπικού της εξοπλισμού δυο ακόμα επιπλέον σωλήνες. Η μία είναι μέσης πίεσης και ή άλλη υψηλής πίεσης. Ενώ ο χρήστης αναπνέει κανονικά προσπαθώντας να διαφύγει από την πλατφόρμα φθάνει στο σημείο συγκέντρωσης (Assembly point) και ήδη η φιάλη του έχει σχεδόν αδειάσει, εκεί ακριβώς συνδέει την σωλήνα μέσης πίεσης σε ένα μηχανισμό παροχής αέρα σταθερής εγκατάστασης με σκοπό την παράκαμψη του αέρα που αναπνέει από την φιάλη του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναπνέει για όσο χρειάζεται απο το σταθερό δίκτυο αέρα αλλά η φιάλη παραμένει στην ίδια ποσότητα (δεν γεμίζει).

Όλα καλά μέχρι εδώ, αλλά αν χρειαστεί να μετακινηθεί και πάλι φεύγοντας από την πηγή του, η φιάλη εξακολουθεί να είναι σχεδόν άδεια! Εδώ ακριβώς μπαίνει η λογική του Quick Charge, όπου η λεγόμενη 3^η σωλήνα, συνδέεται στην ίδια εγκατάσταση αλλά σε άλλη παροχή όπου παίρνει αέρα σε υψηλή πίεση. Αέρας ο οποίος παρακάμπτει τον μειωτήρα της Α.Σ.Α.Κ. και γεμίζει την φιάλη του χρήστη σε περίπου ένα λεπτό. Η συγκεκριμένη εφαρμογή υπάρχει στην Ελλάδα σε μεγάλες εταιρίες διανομής καυσίμων και αερίων.

A.S.V. (auto switchover valve)

Η τεχνολογία σύνδεσης A.S.V αφορά μια ειδική διάταξη βαλβίδας η οποία μπορεί να εναλλάσσει την παροχή πεπιεσμένου αέρα μέσης πίεσης, μεταξύ φιάλης χρήστη και εξωτερικής πηγής αέρα. Όταν αυτή η αυτόματη βαλβίδα εναλλαγής, είναι εξοπλισμένη με σφυρίχτρα, ειδοποιεί τον χρήστη σε περίπτωση πτώσης της μέσης πίεσης (<4,5 bar) για να σταματήσει την εργασία του και να αποχωρήσει με την Α.Σ.Α.Κ. του σε ασφαλές σημείο. Το A.S.V φέρει πιστοποίηση EN 14593-1:2018.Όλα τα συστήματα A.S.V πρέπει να αντικαθίστανται ανα εξαετία.

Προσοχή! δεν συστήνω σε καμία περίπτωση την χρήση εξωτερικής πηγής πεπιεσμένου αέρα σε Α.Σ.Α.Κ. χωρίς την χρήση ενδιάμεσης βαλβίδας τύπου A.S.V. με σφυρίχτρα. Σε αντίθετη περίπτωση εάν ο χρήστης μετα από αστοχία του εξοπλισμού εξωτερικής πηγής αέρα συνεχίσει να αναπνέει, η παροχή αέρα θα γίνεται αδιάλειπτα από την Α.Σ.Α.Κ. του με αποτέλεσμα αν συμβεί κάτι να μην έχει τον απαιτούμενο χρόνο για την διαφυγή του από το χώρο εργασίας.

Για την Πυροσβεστική και τα σώματα ασφαλείας όταν μιλάμε για επιχειρήσεις διάσωσης, δεν προτείνεται η χρήση εξωτερικής πηγής αέρα, καθώς θα πρέπει να είναι εντελώς αυτόνομοι και χωρίς αγκιστρώσεις από άλλες σωλήνες. Αν όμως η επιχείρηση διάσωσης αφορά παραμονή εντός περιορισμένου χώρου, τότε θα πρέπει να συζητηθεί μεταξύ των Διασωστών η χρήση Airline με A.S.V. σύμφωνα με το σχέδιο διάσωσης και το πλάνο εκτίμηση κινδύνου (Risk Assesment Plan).

Αναπνοή μέσω συναδέλφου (Buddy breathing)

Η τεχνική αυτή έχει παρεξηγηθεί ιδιαιτέρως στους κύκλους των πυροσβεστών καθώς η λάθος χρήση εξοπλισμού και τεχνικών οδηγεί πολλές φορές σε αστοχίες.

Όταν έχουμε ένα ταχυσύνδεσμο τύπου «Υ» ως δεύτερη σωλήνα σύνδεσης στην Α.Σ.Α.Κ. μας τότε πρέπει να αναλογιστούμε τα παρακάτω .

Αφορά εργασία ή διάσωση;
Έχει το απαιτούμενο μήκος η σωλήνα για να την χρησιμοποιήσω για την τεχνική Buddy breathing ;
Ο συνάδελφος μου έχει τον ίδιο τύπου ταχυσύνδεσμου στο δικό του «Υ»;

Συμβουλή : εφόσον εφαρμόσετε τον παραπάνω συνδυασμό πρέπει να αποχωρήσετε άμεσα από το συμβάν καθώς η Α.Σ.Α.Κ. σας (και οι δύο) πλέον μετατραπήκαν σε συσκευές διαφυγής.

Εφόσον έχετε μια Α.Σ.Α.Κ. με εξοπλισμό «Buddy breathing», τότε αυτός θα πρέπει να είναι μέσα σε σακίδιο φύλαξης στην ζώνη μέσης σας και η σωλήνα να έχει προέκταση περίπου ένα μέτρο. Ενώνοντας τους ταχυσύνδεσμους σας αποκαθίσταται η παροχή αέρα και στους δύο χρήστες από την φιάλη με την μεγαλύτερη πίεση.

Προσοχή! συνιστάται η άμεση αποχώρηση μετα την τεχνική αυτή -> ΔΙΑΦΥΓΗ.

Όπως ανέφερα και παραπάνω, δεν είναι δυνατόν να μάθετε όλες τις τεχνικές και τις ιδιαιτερότητές του εξοπλισμού από ένα άρθρο διαβάζοντας στο διαδίκτυο ή σε ένα περιοδικό. Απαιτείται χρόνος, τριβή και επιμονή με το αντικείμενο αυτό για να μπορέσετε να το κάνετε κτήμα σας.

Τον τελευταίο καιρό δέχομαι πολλές ερωτήσεις αναφορικά με την χρήση εξοπλισμού παροχής αναπνοής εντός περιορισμένων χώρων C.S.E..

Θα απαντήσω λοιπόν, ότι η χρήση συσκευών παροχής αέρα εντός περιορισμένων χώρων, αφορά την είσοδο εργαζομένων με συσκευές τύπου E.E.B.D. των 10 ή 15 λεπτών. Εάν αναφερόμαστε σε ομάδα διάσωσης, τότε τα πράγματα αλλάζουν εντελώς, καθώς οι διασώστες πρέπει να γνωρίζουν άψογα όλες τις τεχνικές διάσωσής με Α.Σ.Α.Κ. και χρήση εξοπλισμού τύπου A.S.V, Airline, R.P.S (Rescue Protection System) και E.E.B.D. (Emergency Escape Breathing Devices) αλλά και τους συνδυασμούς όλων αυτών.

Η πρόταση μου είναι σεμινάρια δια ζώσης, με πιστοποιημένους εκπαιδευτές στο αντικείμενο των αναπνευστικών συσκευών, καθώς μια αστοχία ή χρήση λάθος εξοπλισμού μπορεί να κοστίσει μια ανθρώπινη ζωή.

Λάθη και συνήθης αστοχίες στις Α.Σ.Α.Κ.

Ενώ έχουμε κλείσει την παροχή αέρα από την φιάλη της Α.Σ.Α.Κ. και έχουμε βεβαιωθεί ότι το κλείστρο της φιάλης είναι κλειστό, δεν είναι δυνατόν να ξεβιδώσουμε την φιάλη από τον μειωτήρα της πλάτης της Α.Σ.Α.Κ.
- Ελέγξτε για εγκλωβισμένη πίεση εντός του κυκλώματος υψηλής πίεσης της Α.Σ.Α.Κ, αν υπάρχει πίεση θα δείχνει το μανόμετρο κάποια ένδειξη, αποσυμπιέστε μέσω του αεροπνεύμονα και ξαναδοκιμάστε.
- Ελέγξτε εάν ο κοχλίας σύσφιξης του μειωτήρα έχει τερματίσει με υπερβολική δύναμη, σε αυτή την περίπτωση και εφόσον δεν υπάρχει εγκλωβισμένη πίεση εντός της Α.Σ.Α.Κ. εφαρμόστε ένα μαλακό ύφασμα στο κοχλία σύσφιξης και προσπαθήστε με απαλές κινήσεις περιστροφικά να χαλαρώσετε την σύνδεση. (εάν δεν επιτυγχάνεται με τις πρώτες δυο προσπάθειες για να μην δημιουργήσετε φθορά, απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
Το μανόμετρο υψηλής πίεσης περιλαμβάνει την σφυρίχτρα ειδοποίησης, αλλά αυτή δεν ακούγεται όταν η πίεση έχει πέσει κάτω από 55bar.
- Ελέγξτε για σκουπίδια η άλλα υλικά εντός της οπής της σφυρίχτρας (μην χρησιμοποιήσετε αντικείμενα για να το καθαρίσετε μόνοι σας, μπορεί να κάνετε μεγαλύτερη ζημία, απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
- Ελέγξτε αν ακουμπάει στον ιμάντα στήθους το μανόμετρο στην περιοχή της σφυρίχτρας. (στην περίπτωση που η σφυρίχτρα είναι στον μειωτήρα απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
H μάσκα ολοκλήρου προσώπου έχει διαρροή λόγω θετικής πίεσης.
- Εφαρμόστε σωστά το κεφαλόδεμα πέντε σημείων τραβώντας τους ιμάντες πρόσδεσης παράλληλα με το κεφάλι σας δημιουργώντας καλή σφράγιση στο πρόσωπο σας (όχι γένια)
- Προσαρμόστε σωστά την θέση του συνδέσμου S-fix ή αγκίστρου για κράνη με υποδοχέα μάσκας σε θέσεις επι του κράνους ασφαλείας.
- Ελέγξτε την βαλβίδα εκπνοής αν είναι στην θέση της ή αν λόγω φθοράς ή ακαθαρσιών δεν στεγανοποιεί.
- Ελέγξτε την συμβατότητά και σωστή προσαρμογή του αεροπνεύμονα στην μάσκα.
H Α.Σ.Α.Κ. έχει ενεργοποιηθεί κανονικά αλλά σε κάθε εισπνοή μέσω της μάσκας ακούγεται ένα σφύριγμα.
- Βεβαιωθείτε ότι το κλείστρο της φιάλης έχει ανοίξει εντελώς (τέρμα), στην περίπτωση που έχει περιστρέψει μόνο μια φορά το κλείστρο ο χρήστης, το σύστημα δημιουργεί αυτό τον συριγμό καθώς ο αέρας δεν επαρκεί.
- Ελέγξτε εάν υπάρχει η απαιτούμενή πίεση στην Α.Σ.Α.Κ. σας, δείτε και την παραπάνω περίπτωση και εάν όλα είναι καλά τότε η σφυρίχτρα της Α.Σ.Α.Κ. σας προφανώς έχει απορυθμιστεί από κάποιο χτύπημα ή λόγω παλαιότητάς. (απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
Ακούγεται διαρροή πίεσης από την μάσκα έντονα…
- Βεβαιωθείτε ότι ο αεροπνεύμονας έχει τοποθετηθεί σωστά και δεν συντρέχουν οι λόγοι όπως στην περίπτωση 3 παραπάνω.
- Ελέγξτε την Α.Σ.Α.Κ. σας αλλάζοντας μόνο την προσωπίδα σας, για να δείτε αν το πρόβλημα δημιουργείται από εκεί, αν η δεύτερη προσωπίδα λειτουργεί κανονικά, σημαίνει ότι έχετε πιθανόν βλάβη στην πρώτη προσωπίδα. (απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
- Ελέγξτε την Α.Σ.Α.Κ. σας αλλάζοντας μόνο τον αεροπνεύμονα για να δείτε αν το πρόβλημα δημιουργείται από εκεί, αν ο δεύτερος αεροπνεύμονας λειτουργεί κανονικά τότε ο πρώτος έχει πιθανόν ελεύθερη ροή (free flow) λόγω βλάβης. (απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.)
Ακούγεται διαρροή πίεσης από την πλάτη της Α.Σ.Α.Κ.
- Βεβαιωθείτε ότι ο μειωτήρας πίεσης στο σημείο σύνδεσης διαθέτει το δακτύλιο στεγανότητάς υψηλής πίεσης (ελαστικό παρέμβυσμα ή o-ring) εάν απουσιάζει ή έχει φθορά αντικατάστησε το άμεσα, με γνήσιο ανταλλακτικό του κατασκευαστή.
- Ελέγξτε όπως παραπάνω και αν είναι όλα καλά τοποθετήσετέ το χέρι σας κοντά στον μειωτήρα πίεσης να αισθανθείτε την διαρροή μέσω της πίεσης που διαφεύγει. Αν είναι από το σώμα του μειωτήρα υπάρχουν πολλές διαφορετικές εξηγήσεις θα πρέπει όμως να απευθυνθείτε στο service center της Α.Σ.Α.Κ.

Σας εύχομαι καλή εργασία και ασφαλείς επιχειρήσεις πυρόσβεσης – διάσωσης για όλους και όλες που χρησιμοποιούν αυτόν τον εξοπλισμό, και μην ξεχνάτε Safety First !

Μην αμελείτε την τακτική συντήρηση του εξοπλισμού ασφαλείας σας. Η Α.Σ.Α.Κ. σας, είναι η μόνη διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου, όταν ξεκινάτε μια εργασία ή μια διάσωση! Απευθυνθείτε στα κατα τόπους εξουσιοδοτημένα και πιστοποιημένα Service Center για ετήσιο έλεγχο και προληπτική διάγνωση…

*Ο Ιωάννης Ρέτσιος είναι εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας και ειδικός σε θέματα εξοπλισμού για HazMat – C.B.R.N.e & C.S.E. περιστατικά.

Παραπομπές – Βιβλιογραφία