Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο των εκρήξεων σε οχήματα ιδιωτικής χρήσης αλλά και δημοσίας. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κατά την διάρκεια κατάσβεσης ενώ το όχημα φλέγεται, πολλοί θα ρωτήσουν γιατί δεν γίνεται η έκρηξη κατά την διάρκεια καύσης του οχήματος; Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για εκρήξεις όχι καυσίμων ή ελαστικών όπου συμβαίνουν και κατά την διάρκεια που καίγεται ένα όχημα αλλά για έκρηξη την στιγμή που οι πυροσβέστες ξεκινούν την κατάσβεση. Συνήθως η έκρηξη αυτή γίνεται από την στιγμή που πέφτει με πίεση το νερό σε περίπου ένα με πέντε λεπτά χωρίς αυτό να είναι δεσμευτικό . Γιατί συμβαίνει όμως αυτό;
Τα οχήματα από τους κατασκευαστές τους διαθέτουν ενσωματωμένα κομμάτια μαγνησίου, ενός υλικού που χρησιμοποιείται για μεγαλύτερη αντοχή και μικρότερο βάρος.
Το μαγνήσιο είναι το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό δώδεκα (12) και χημικό σύμβολο Mg. Ο συνηθισμένος βαθμός οξείδωσης του είναι +2. Πρόκειται για ένα μέταλλο αλκαλικών γαιών, το όγδοο (8ο) κατά σειρά αφθονίας στο φλοιό της Γης.
Η κύρια εμπορική χρήση του είναι να σχηματίζει κράματα με αλουμίνιο (Al), που συχνά γι’ αυτό ονομάζονται «μαγνάλια» ή «μαγνήλια» (magnalium ή magnelium). Επειδή το μαγνήσιο έχει μικρότερη πυκνότητα από το αλουμίνιο (Al) τα κράματα αυτά είναι προικισμένα με σχετικά μεγάλη ελαφρύτητα και αντοχή.
Το μαγνήσιο ως υλικό όταν έχει φθάσει σε ένα σημείο θερμοκρασίας και δεχθεί απότομα ψύξη από το νερό που ρίχνουν οι πυροσβέστες εκρήγνυται θεαματικά ως πυροτέχνημα. Το μαγνήσιο ως υλικό κατασκευής χρησιμοποιείται συνήθως στο σύστημα κατεύθυνσης αλλά και ως εξάρτημα στην μηχανή του αυτοκίνητου. Αν και χρησιμοποιείται σε πολυτελή και ακριβά οχήματα έχει βρεθεί και σε αυτοκίνητα μεσαίας κατηγορίας οπότε ΠΟΤΕ μην αποκλείεται τον κίνδυνο αυτό.
Η θερμοκρασία που παράγεται κατά την αντίδραση του μαγνησίου με το νερό έχει καταγραφεί να είναι σε τέτοιο βαθμό, όπου έκαψε το εξωτερικό του επενδύτη σε επαγγελματία πυροσβέστη στην Αμερική. Ευτυχώς για το πυροσβέστη έφερε το σύνολο του προστατευτικού του εξοπλισμού και εκτός από την έκπληξη και την τρομάρα του έμεινε η σημαντική εμπειρία από την «συνάντηση» του με το μαγνήσιο!
Στα παρακάτω βίντεο, θα δείτε αρκετά παραδείγματα αρκετά εντυπωσιακά χωρίς ευτυχώς να υπάρχουν θύματα. Το γεγονός όμως ότι το 30% των Ελλήνων πυροσβεστών σε αστικές πυρκαγιές που αφορούν οχήματα ΔΕΝ φέρουν τον απαιτούμενο προβλεπόμενο πυροσβεστικό εξοπλισμό προσδίδει μεγάλο κίνδυνο τόσο για τους ιδίους που επιχειρούν όσο και για τους παρευρισκόμενους που θα τύχει να είναι πλησίον.
Μπορεί να σας φαίνεται γελοίο ένας πυροσβέστης με πλήρη Μέσα Ατομικής Προστασίας και αναπνευστική συσκευή σε πυρκαγιά οχήματος, αλλά όταν θα συμβεί σε εσάς η έκρηξη θα είναι αργά για να αναθεωρήσετε τις απόψεις σας περί Μέσων Ατομικής Προστασίας.
Οι εκρήξεις που λαμβάνουν χώρα σε μια πυρκαγιά οχήματος δεν είναι λίγες , σε αυτές μπορούν να συμβάλλουν με διαφορετικό τρόπο εκτόνωσης και βαθμό βιαιότητας στην έκρηξη οι παρακάτω παράγοντες :
Ελαστικά Οχήματος
Σύνηθες φαινόμενο έκρηξης η οποία εκτονώνεται εμπρός και πίσω από τα ελαστικά και είναι μικρής ισχύος. Είναι αρκετή όμως για να σας τρομάξει και φυσικά να σας τραυματίσει στα πόδια αν δεν φοράτε τις μπότες πυρόσβεσης αλλά κάνα παπουτσάκι μοδάτο που φαίνεται κάτω από το παντελόνι ή τον επενδύτη ως υπηρεσιακό άρβυλο. Η καλύτερη θέση άμυνας είναι κοιτώντας την ζάντα του ελαστικού.
Αμορτισέρ Οχήματος
Σπανίως δημιουργούν μεγάλη έκρηξη αλλά όπως λένε «φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά!»
Προφυλακτήρες Οχήματος
Αφορά πολυτελή οχήματα που στο εσωτερικό τους φέρουν ειδικά αντιστηρίγματα τύπου αμορτισέρ για την απόσβεση της σύγκρουσης τα οποία περιέχουν άζωτο και στην πυρκαγιά εκτοξεύονται με δύναμη μέχρι και τα 15 περίπου μέτρα. Η καλύτερη θέση «επίθεσης» για το όχημα εφόσον η φωτιά είναι στην μηχανή είναι σε 45 μοίρες γωνία έτσι ώστε αν υπάρχει πιθανότητα εκτόξευσης του προφυλακτήρα να μην σας χτυπήσει.
Στο παρακάτω βίντεο ο πυροσβέστης που θα δείτε, τραυματίζεται και νοσηλεύτηκε με (19) δέκα εννέα κατάγματα στο δεξί του πόδι και ήταν τυχερός που δεν ήταν σκυμμένος κατά την στιγμή της σύγκρουσης του με το προφυλακτήρα. Το όχημα που θα δείτε είναι Volvo.
Μπαταρίες οχήματος
Αν και προσωπικά έχω δει μικρής έντασης έκρηξη από την μπαταρία του οχήματος έχουν καταγραφεί περιστατικά όπου η διαρροή των υγρών της μπαταρίας έκανε μεγαλύτερη ζημιά στους πυροσβέστες από την έκρηξη …άλλος ένα λόγος για κράνος με ζελατίνα (οματοθυρίδα) κατεβασμένη.
Αερόσακοι ασφαλείας
Έχουν καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις αλλά καμία σε βίντεο που να αφορά την έκρηξη του αερόσακου μετά από φωτιά, παρόλα αυτά σας παραθέτω το παρακάτω βίντεο που είναι 100% πραγματικό και ο πυροσβέστης όσο και αν σας φαίνεται παράξενο νοσηλεύτηκε με ελαφρά κατάγματα και μώλωπες από την εκτόνωση του αερόσακου.
Αν και έχει βγει ειδική εγκύκλιος από το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος αναφορικά με τα Μ.Α.Π ενώ ένα καλό ποσοστό πυροσβεστών έχουν συμμορφωθεί με αυτήν, δυστυχως δεν απουσιάζουν και αυτοί που δεν συμμορφώνονται, με αποτέλεσμα συχνά πυκνά να έχουμε μικροτραυματισμούς και άλλες φορές στην καλύτερη περίπτωση, γκρίνια στο Πυροσβεστικό Σταθμό μετά το συμβάν.
Εν κατακλείδι όπως έχω πει και έχω γράψει και στο παρελθόν, «το να παίρνουμε τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας δεν μας κάνει αυτόματα δειλούς ή υποχόνδριους πυροσβέστες αλλά πυροσβέστες ορθά σκεπτόμενους με προοπτική να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή βοήθεια στους συμπολίτες μας, με την εξασφάλιση όμως πρώτα της δικής μας σωματικής ακεραιότητας.»
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Wikipedia
- Fire Engineering
- FireRescue1
- You Tube
Για το Fire.gr, Ιωάννης Ρέτσιος
*Ο Ιωάννης Ρέτσιος είναι εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας και ειδικός σε θέματα εξοπλισμού για HazMat & C.B.R.N.e περιστατικά.
Ποιός είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος κατάσβεσης πυρκαγιών από την Πυροσβεστική Έξοδο σε οχήματα; Νερό ή αφρός.