Βασικά ζητήματα, σχετικά με την επιλογή φορείων για διάσωση σε εργασία σε ύψος & εργασία σε περιορισμένους χώρους.
Ένα ζήτημα με το οποίο ερχόμαστε συχνά αντιμέτωποι και ζητείται η συμβουλή μας, είναι το θέμα της επιλογής φορείου για τη κάλυψη των αναγκών μεταφοράς ενός παθόντα[1] σε χώρο εργασίας.
Ο σκοπός του άρθρου αυτού είναι να περιγράψει τη φιλοσοφία και τις παραμέτρους σχετικά με την επιλογή του κατάλληλου φορείου για χρήση σε ειδικές κατηγορίες εργασιών, όπως είναι η εργασία σε ύψος και η εργασία σε περιορισμένους χώρους.
Η χρήση φορείου για τη μεταφορά ενός εργαζομένου προς το χώρο παροχής κατάλληλης ιατρικής φροντίδας ανήκει στις κατηγορίες «παροχή πρώτων βοηθειών» ή/ και «επιχειρήσεις διάσωσης» και καλύπτει τις αντίστοιχες ανάγκες που συνήθως περιγράφονται στα Σχέδια Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης της εγκατάστασης. Το φορείο συνήθως βρίσκεται διαθέσιμο είτε στο ιατρείο της εγκατάστασης, είτε σε ασθενοφόρο, είτε σε ένα χώρο με εξοπλισμό έκτακτης ανάγκης, είτε σε ειδικό όχημα, ανάλογα με τις ανάγκες, την οργανωτική δομή και το διαθέσιμο εξοπλισμό κάθε εγκατάστασης.
Γενικά για τη Χρήση Φορείων :
Αν ένας εργαζόμενος βρεθεί σε μια κατάσταση κατά την οποία δε μπορεί να κινηθεί μόνος του προς το χώρο παροχής πρώτων βοηθειών ή παροχής ιατρικής φροντίδας και θα πρέπει να μεταφερθεί εκεί με τη βοήθεια άλλων, τότε συνήθως χρησιμοποιείται σαν μέσο μεταφοράς ένα φορείο.
Σαν αρχή, το παραπάνω αρκεί για να περιγράψει με κατανοητό τρόπο το σκοπό της ύπαρξης ενός φορείου σε μια εγκατάσταση. Το σημαντικό όμως, είναι ότι ένα φορείο δεν βρίσκεται στο χώρο για να καλύψει μια συμβατική υποχρέωση ή απαίτηση, παρά βρίσκεται εκεί ως ένα μέσο που θα βοηθήσει έναν εργαζόμενο που βρίσκεται σε κάποια κατάσταση ανάγκης (πάσχοντας ή τραυματίας).
Τι προϋποθέτει η χρήση ενός φορείου σε προ-νοσοκομειακό χώρο, όπως είναι ένα τυπικό περιβάλλον εργασίας :
- Ειδική εκπαίδευση στον τρόπο τοποθέτησης και μεταφοράς του παθόντα μέσα στο φορείο
- Εκπαίδευση πρακτική και θεωρητική στην ορθή χρήση του κάθε τύπου φορείου με σκοπό τον περιορισμό κίνησης της Σπονδυλικής Στήλης (ΣΣ) ενός τραυματία
- Γνώση των διαφορετικών τύπων φορείων, των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων τους, των ιδιαιτεροτήτων τους με σκοπό να επιλεγεί το κατάλληλο φορείο για τη κατάλληλη κατάσταση
- Γνώση των διαφορετικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που μπορεί να βρεθεί ο παθών που θα χρειαστεί μεταφορά με φορείο
- Διαθέσιμος αριθμός ατόμων για να βοηθήσουν στη διαδικασία τοποθέτησης και μεταφοράς
- Γνωσιακό επίπεδο πρώτων ανταποκριτών
Αυτά όλα πρέπει να συνδυαστούν μεταξύ τους. Ας το αναλύσουμε περαιτέρω.
Οι αρχές που ισχύουν για τη τοποθέτηση του παθόντα σε φορείο, δεν είναι αντικείμενο εκπαίδευσης των τυπικών προγραμμάτων παροχής βασικών πρώτων βοηθειών (ΚΑΡΠΑ, Βασικές Πρώτες Βοήθειες).
Είναι εκπαιδευτικό αντικείμενο εξειδικευμένων προγραμμάτων που συνήθως όμως δεν καλύπτουν τις λεπτομέρειες χρήσης για όλους τους τύπους φορείων που υπάρχουν διαθέσιμα στην αγορά.
Στα εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα αυτά, δίνεται βάση κυρίως στην Ακινητοποίηση της Αυχενικής Μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης (ΑΜΣΣ), στην Ακινητοποίηση της Σπονδυλικής Στήλης (ΣΣ), στη τοποθέτηση σε ένα φορείο όπως η μακριά και άκαμπτη σανίδα ή άλλο μέσο περιορισμού της κίνησης της ΣΣ[2]. Όπως ήδη αναφέραμε, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στη χρήση των φορείων, δεν είναι όλα τα ίδια.
Τα διαθέσιμα φορεία έχουν κάποιες προδιαγραφές που καλύπτουν και ένα σκοπό που εξυπηρετούν. Ενδεικτικά, υπάρχει η γνωστή σε όλους Μακριά Σανίδα Ακινητοποίησης (βλ.εικόνα 4), το Στρώμα Πολυτραυματία (βλ. εικόνα 5), το φορείο τύπου Basket (βλ. εικόνα 6), το φορείο τύπου SKED (βλ.εικόνα 8) και πολλά όμως άλλα. Κάθε ένα από αυτά καλύπτει κάποιες περιπτώσεις και σε κάποιες άλλες μπορεί να αντενδείκνυται η χρήση του.
Για παράδειγμα, η μακριά και άκαμπτη σανίδα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αναρτημένη για να κατεβάσεις ένα παθόντα εξωτερικά ενός κτηρίου ενώ έχει αντενδείξεις στη περίπτωση που η μεταφορά διαρκέσει παραπάνω από 30 λεπτά[3] (κάτι ιδιαίτερα πιθανό σε δύσκολα σημεία διάσωσης, όπως είναι για παράδειγμα μια κατασκευή μεγάλου ύψους).
Άλλου τύπου φορεία ενώ είναι κατάλληλα για κατακόρυφη ανάρτηση[4] (ώστε να βγάλεις έναν παθόντα από μια στενή ανθρωποθυρίδα) μπορεί (ανάλογα το μοντέλο) να μη παρέχουν 100% ακινητοποίηση Α.Μ.Σ.Σ. και Σ.Σ.
Άλλα φορεία είναι πιο βαριά από κάποια άλλα και αυτό έχει σημασία αν πρέπει για παράδειγμα να ανεβάσεις το φορείο σε ένα υψηλό σημείο ή να περπατήσεις αρκετά μεταφέροντάς το με τα χέρια.
Αντίστοιχα, το μέγεθος (ο όγκος και το βάρος) των φορείων διαφέρει, οπότε ένα μεγάλο και βαρύ φορείο ίσως δεν είναι η καταλληλότερη επιλογή για να μεταφερθεί εντός περιορισμένου χώρου.
Φιλοσοφία Επιλογής και Χρήσης Φορείων :
Η αρχική αξιολόγηση της κατάστασης του παθόντα θα δώσει τις πληροφορίες για την επιλογή του φορείου.
Ενδεικτικές ερωτήσεις όπως :
α) είναι τραυματίας ;
β) είναι παθολογικό ;
γ) μήπως συνδυασμός παθολογικής κατάστασης που οδήγησε σε τραυματισμό ;
δ) τα τραύματα απαιτούν περιορισμό κίνησης της Α.Μ.Σ.Σ. και της Σ.Σ. ή είναι αμιγώς ορθοπεδική κάκωση πχ ένα κάταγμα άνω άκρου ;
Οπότε, ποιό από τα διαθέσιμα φορεία πρέπει να επιλεγεί για την περίσταση ;
Στην εξίσωση αμέσως μετά μπαίνει και το σημείο που βρίσκεται ο τραυματίας.
Μερικά παραδείγματα:
- Υπάρχει κλιμακοστάσιο με εύκολη πρόσβαση ή πρέπει να κατέβει το φορείο με χρήση διασωστικών μέσων (σχοινιά, καταβατήρες κ.ο.κ), άρα θα πρέπει να επιλεγεί ένα φορείο που μπορεί να αναρτηθεί με διασωστικές γραμμές;
- Υπάρχει χώρος να κατέβει το φορείο σε (σχεδόν) οριζόντια διαμόρφωση ή πρέπει να είναι σε κατακόρυφη διαμόρφωση για να περάσει από μια στενή ανθρωποθυρίδα ή κάποιο πέρασμα;
- Ποιό φορείο τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ποιό αντενδείκνυται;
- Υπάρχει διαθέσιμη ομάδα (on site) που μπορεί να τοποθετήσει τον παθόντα μέσα στο φορείο και να τον ασφαλίσει για μεταφορά χωρίς να του κάνει μεγαλύτερο κακό ; ή πρέπει να αναμένουν να αφιχθεί ειδική εξωτερική ομάδα (πχ ΕΜΑΚ;)
- Έχει η ομάδα αυτή (on site) το κατάλληλο φορείο ή πρέπει να χρησιμοποιήσει όποιο φορείο έχει προμηθευτεί η εγκατάσταση (είτε είναι κατάλληλο είτε όχι, για τη συγκεκριμένη διάσωση διατηρώντας πάντα τις «αρχές περιορισμού κίνησης ΣΣ»);.
Είναι ολοφάνερο από την αρχική μας περιγραφή ότι από το «υπάρχει στο ιατρείο διαθέσιμο φορείο» μέχρι το να γίνει ο κατάλληλος συνδυασμός όλων αυτών που περιγράψαμε, η απόσταση (χρονική) μπορεί να είναι πραγματικά μεγάλη. Αν δεν είναι μελετημένα σωστά όλα αυτά τα θέματα, προφανώς η κατάσταση είναι εις βάρος του (παθόντα) εργαζομένου. Κάποια συμβάντα μπορεί να βρίσκονται σε σημείο βολικό και να αντιμετωπίζονται πιο εύκολα σε σχέση με άλλα που μπορεί να είναι πχ σε μια στέγη σε ύψος 20 μέτρων.
Κανείς εργαζόμενος που χρειάζεται άμεση βοήθεια, δε θέλει και δε πρέπει να περιμένει ώρα ή ώρες μέχρι να μεταφερθεί στο κατάλληλο σχηματισμό παροχής ιατρικής βοήθειας. Οπότε πρέπει γρήγορα και με ασφάλεια να μεταφερθεί προς τα εκεί.
- Το ερώτημα που δημιουργείται είναι το «ποιός θα επέμβει;» και η απάντηση είναι : «Πρέπει να επέμβει όποιος είναι εκπαιδευμένος για επιχειρήσεις διάσωσης σε εργασιακό περιβάλλον, το γρηγορότερο δυνατόν με γνώμονα πάντα την ασφάλειά του».
Μια Ομάδα Διάσωσης (= Ομάδα Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης) που έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα για να επέμβει σε τέτοιου είδους συμβάντα και σε ειδικές θέσεις εργασίας (όπως είναι η εργασία σε ύψος, η εργασία εντός περιορισμένου χώρου κ.α.), θα πρέπει να μπορεί να επιχειρήσει άμεσα.
Όπως περιγράψαμε παραπάνω, ένας πρώτος ανταποκριτής που είναι πιστοποιημένος «Παροχέας Βασικών Πρώτων Βοηθειών» δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάθε είδους συμβάν σε χώρο εργασίας, πόσο δε σε συμβάντα που οφείλονται σε πτώση εργαζομένου από ύψος, συμβάν με πολλαπλά θύματα, ή συμβάντα εντός περιορισμένων χώρων.
Το να είναι όλοι οι εργαζόμενοι εκπαιδευμένοι στη παροχή πρώτων βοηθειών (ΚΑΡΠΑ, χρήση Απινιδωτή) είναι το καλύτερο δυνατό βήμα που μπορεί να κάνει κάθε εργοδότης. Όμως αυτοί οι οποίοι θα έχουν καθήκοντα διάσωσης ή θα συμμετέχουν στην αντιμετώπιση συμβάντος όπου θα χρειαστεί και η μεταφορά με φορείο, θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε πιο εξειδικευμένα προγράμματα παροχής προνοσοκομειακής φροντίδας ως πρώτοι ανταποκριτές.
Όλα αυτά βέβαια, υπό το πρίσμα της διάθεσης για παροχή άμεσης βοήθειας σε κάποιον εργαζόμενο εκ μέρους των υπευθύνων της εγκατάστασης, εργοδοτών κ.ο.κ. και όχι απλά αναμονής των ειδικών εξωτερικών υπηρεσιών άμεσης βοήθειας για να αντιμετωπίσουν το συμβάν (πχ ΠΥ, ΕΚΑΒ) με ότι αυτό συνεπάγεται για το χρονικό διάστημα που απαιτείται.
Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα παραπάνω, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μέσω του παρακάτω email.
Επικοινωνία : Φάνης Καπετανάκης | Διάσωση Εργαζομένων σε Ύψος & Περιορισμένους Χώρους
Παραπομπές Εικόνες
- Εικόνα 1: https://cdn11.bigcommerce.com
- Εικόνα 2: https://www.in.gr/
- Εικόνα 3: https://www.petzl.com
- Εικόνα 4: https://mobiakcare.com
- Εικόνα 5: https://be-safe.co.za/
- Εικόνα 6: https://www.cdc.gr/
- Εικόνα 7: https://www.sekureco.eu/
- Εικόνα 8: https://www.taswater.com.au
- Εικόνα 9 : https://www.proionta-tis-fisis.com
Παραπομπές
[1] Παθόντας : Πάσχοντας (=Παθολογικά αίτια) ή Τραυματίας
[2] Όλες τις μοίρες της Σπονδυλικής Στήλης : ΑΜΣΣ-ΘΜΣΣ-ΟΜΣΣ-ΙΜΣΣ
[3] PHTLS 10th ed, Ch9, p372
[4] Υπάρχουν φορεία τα οποία επιτρέπεται από τον κατασκευαστή τους να αναρτηθούν είτε με οριζόντια διαμόρφωση, είτε με κατακόρυφη διαμόρφωση, είτε και με τους δύο τρόπους.
