Ζητήματα Εφαρμοσμένης Διάσωσης στην Εργασία σε Ύψος – Μέρος ΙV – Fire Rescue Pedia

Βαθμολογία

Ζητήματα Εφαρμοσμένης Διάσωσης στην Εργασία σε Ύψος – Μέρος ΙV

*Καπετανάκης Θεοφάνης

Στις εργασίες σε ύψος το Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης πρέπει να αναφέρει το τρόπο διάσωσης σε περίπτωση συμβάντος για τη συγκεκριμένη κάθε φορά εργασία (Σχέδιο Διάσωσης).
Η έκτακτη ανάγκη σε χώρο εργασίας σε μεγάλο ύψος, ανάλογα με το είδος του συμβάντος μπορεί να αντιμετωπιστεί :

ή από τον ίδιο τον εργαζόμενο (άμεσα/αυτοδιάσωση),
ή από την ομάδα εργασίας που βρίσκεται μαζί του (αυτοδιάσωση “επιπέδου ομάδας”)
ή σε πιο δύσκολη κατάσταση να απαιτείται η συμβολή μιας οργανωμένης ομάδας διάσωσης (της εγκατάστασης, εργολάβου, εξωτερική κ.ο.κ.).

Η διάσωση από θέσεις εργασίας σε κατασκευές / κτήρια / εγκαταστάσεις / εξοπλισμό μεγάλου ύψους όπως Ανεμογεννήτριες, Οικοδομικοί Γερανοί, Υψηλά Κτήρια, Γέφυρες κ.α. μπορεί να γίνει με αρκετούς τρόπους.

Ενδεικτικά : με χρήση ήδη εγκατεστημένων συστημάτων (πχ ανελκυστήρες προσωπικού), με χρήση ελικοπτέρου, με χρήση ειδικού διασωστικού καλαθιού με γερανό, με ειδικό καλαθοφόρο όχημα, με τυποποιημένα συστήματα διάσωσης, με χρήση σχοινιών.

Το άρθρο αυτό περιγράφει, συνοπτικά, τα ζητήματα και τα προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η οργανωμένη ομάδα διάσωσης (κατάλληλα εκπαιδευμένης) όταν θα επιχειρήσει με τη χρήση τεχνικών και μεθόδων με σχοινιά. Υπάρχουν διαθέσιμα και στη χώρα μας εκπαιδευτικά προγράμματα οργανισμών, φορέων και εξειδικευμένων εταιρειών που καλύπτουν τέτοιου είδους ανάγκες.

Ζητήματα Εφαρμοσμένης Διάσωσης στην Εργασία σε Ύψος – Μέρος ΙV — Εικόνα 1

Η διάσωση με χρήση σχοινιών σε εργασιακό περιβάλλον ενέχει αρκετές προκλήσεις για όλους τους εμπλεκόμενους.

Κρίσιμοι Παράμετροι :

Σε κάθε επιχείρηση διάσωσης σε ύψος υπάρχουν οι παράμετροι με τους χρόνους που απαιτούνται για το κάθε βήμα. Χρόνοι που είναι συγκεκριμένοι και θα πρέπει να καθορίζονται για τη δημιουργία των Σχεδίων Διάσωσης.
Ο χρόνος άφιξης της ομάδας διάσωσης στο σημείο, με τον απαραίτητο εξοπλισμό, ο χρόνος απεγκλωβισμού/ ακινητοποίησης και ο χρόνος κατάβασης πρέπει να είναι σχετικά υπολογισμένοι.[1]

Η εκπαιδευμένη ομάδα πρέπει να λάβει υπόψιν της όλες τις παραμέτρους, να λάβει όλα τα απαραίτητα/αναγκαία μέτρα για την ασφάλειά της, να επιλέξει το τρόπο διάσωσης (αν δεν είναι ένας συγκεκριμένος) και να εφαρμόσει τη κατάλληλη μέθοδο.

Ιδιαίτερα κρίσιμος παράγοντας παραμένει η σωστή διαχείριση του παθόντα και η μεταφορά του με ασφάλεια.

Είναι κατανοητό ότι υπεισέρχονται στο προγραμματισμό της διάσωσης αρκετά ζητήματα και απαιτείται συνεργασία προσωπικού παροχής πρώτων βοηθειών /εργοδηγών / τεχνικών ασφαλείας / χειριστών μηχανημάτων / λοιπού βοηθητικού προσωπικού με την ομάδα διάσωσης.
Για να είναι εφικτό αυτό, θα πρέπει όλοι να είναι ενήμεροι για το Σχέδιο Διάσωσης καθώς και να έχουν πραγματοποιηθεί ασκήσεις ώστε όλοι να γνωρίζουν απο πρίν τι θα πρέπει να κάνουν, ώστε να μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στο έργο της διάσωσης όταν απαιτηθεί.

Ζητήματα και Προκλήσεις για την Ομάδα Διάσωσης :

Μια ενδεικτική (όχι πλήρης) λίστα με τις επιλογές που πρέπει να κάνει καθώς και με τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει η ομάδα διάσωσης σε επιχείρηση διάσωσης με χρήση σχοινιών από μεγάλα ύψη είναι αυτή παρακάτω.
Παρουσιάζονται κάποιες από τις παραμέτρους που πρέπει να ληφθούν υπόψιν στο σχεδιασμό της διάσωσης.

Με τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης των προβλημάτων, η ομάδα διάσωσης θα μπορέσει να εκτελέσει μια ασφαλή διάσωση με χρήση σχοινιών από μεγάλο ύψος στη πλειονότητα των περιπτώσεων (προσοχή: η λίστα δεν εξαντλεί όλες τις περιπτώσεις) :

Χρόνος άφιξης ομάδας/υλικών στο σημείο συμβάντος
Προδιαγραφές εξοπλισμού
Επιλογή κατάλληλου εξοπλισμού
Εξασφάλιση επικοινωνίας εμπλεκομένων
Κατάβαση εξωτερικά ή εσωτερικά της κατασκευής/κτηρίου
Διαχείριση (αντιμετώπιση) τριβών
Χρονικα περιθώρια και χρονική διάρκεια σε σχέση με το μήκος συνεχόμενης κατάβασης
Οριοθέτηση ασφαλούς περιοχής κάτω απο τη γραμμή της κατάβασης
Επιλογή χρήσης φορείου – Επιλογή κατάλληλου φορείου
Τρόπος ασφάλισης φορείου στις διασωστικές γραμμές
Συνοδεία φορείου απο διασώστη (προϋποθέσεις/ζητήματα)
Τρόποι ασφάλισης συνοδού διασώστη (αυτόνομα ή στο ίδιο σύστημα ή άλλο)
Αντιμετώπιση παθόντα κατά τη κατάβαση (αν συνοδεύεται απο διασώστη)
Άνεμοι
Ταλάντωση σχοινιών
Συστροφή σχοινιών
Ανέλκυση
Ενδιάμεσα εμπόδια
Ενδιάμεση αλλαγή (πότε επιλέγεται και πότε όχι)
Tension lines ή tag lines (υπέρ/κατά ανά περίπτωση)
Συνδυασμός κινήσεων
Μέτρα αποφυγής ανεξέλεγκτης περιστροφής
Χειρισμός κατάβασης απο πάνω ή απο το συνοδό διασώστη
Αποφυγή ανεξέλεγκτου εκκρεμούς
Συνεργασία με ομάδα εδάφους
Νυχτερινή επιχείρηση διάσωσης

Ανάλυση (Ενδεικτικά) :

Ας περιγράψουμε σύντομα μερικά από τα περιεχόμενα της παραπάνω λίστας.

Από τις οδηγίες για την ασφαλή χρήση που ορίζουν οι κατασκευαστές των επιμέρους υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στη διάσωση προκύπτει και η ποικιλία των τεχνικών που μπορεί να εφαρμόσει η ομάδα διάσωσης. Οπότε έχει ιδιαίτερη σημασία ο ομαδικός εξοπλισμός (διάσωσης) που έχει επιλεχθεί.

Αν ενώ έχει ξεκινήσει η κατάβαση του φορείου και στο μέσον της διαδρομής προκύψει ένα πρόβλημα (πχ συστροφή σχοινιών ή μπλέξιμο σχοινιών) που θα σταματήσει τη κατάβαση, αυτό θα είναι μια πολύ άσχημη εξέλιξη.

Η περίπτωση της ανάβασης (ανέλκυσης) σε μια επιχείρηση διάσωσης σε μεγάλο ύψος είναι πιο σπάνια καθώς και πιο απαιτητική. Αν υπάρχουν διαθέσιμα πιστοποιημένα και τυποποιημένα αυτόματα, μηχανικά ή ηλεκτρικά μέσα τότε είναι πιο εύκολη η διαδικασία. Με τις κλασικές προσεγγίσεις (χρήση πολύσπαστων) είναι επίσης εφικτό, όμως σε μεγάλα μήκη σχοινιών είναι πιο αργή διαδικασία (πχ ανέλκυση φορείου απο φρεάτιο κτηρίου βάθους 50μ). Εαν δε, απαιτείται και η συνοδεία του φορείου απο διασώστη (αναρτημένος στο ίδιο σύστημα) τότε λόγω του μεγαλύτερου φορτίου στο σύστημα η ομάδα διάσωσης θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα.

Η διαχείριση και η αποφυγή τριβών είναι κρίσιμης σημασίας θέμα στις επιχειρήσεις διάσωσης με χρήση σχοινιών (όπως και στην εργασία σε ύψος). Για παράδειγμα, ο διεθνής οργανισμός IRATA εκπαιδεύει / απαιτεί απο τους εναερίτες που είναι πιστοποιημένοι σύμφωνα με τα πρότυπα της IRATA, να δίνουν τη δέουσα προσοχή σε αυτό το θέμα. Υπάρχουν αρκετές τεχνικές, μέθοδοι και ειδικός εξοπλισμός για να μπορέσει η ομάδα διάσωσης να αντιμετωπίσει τις τριβές των σχοινιών.

Οι επιχειρήσεις διάσωσης με χρήση σχοινιών σε μεγάλα ύψη απαιτούν την ύπαρξη κατάλληλης ομάδας υποστήριξης. Υπάρχουν αρκετές ενέργειες που γίνονται από το έδαφος και η δυνατότητα επικοινωνίας, η κοινή ορολογία καθώς και η γνώση του ρόλου του καθενός είναι σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην έκβαση (και στους επιμέρους χρόνους) της επιχείρησης.

Η ομάδα θα πρέπει να αποφασίσει αν απαιτείται η μεταφορά του παθόντα με χρήση φορείου ή όχι. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τους πέραν όλων των άλλων θεμάτων και το Σύνδρομο Ανάρτησης[2] (ειδικά στη περίπτωση που δε θα χρησιμοποιηθεί φορείο ή τριγωνική πάνα για τη κατάβαση του παθόντα, δηλαδή θα είναι αναρτημένος από τη ζώνη του, βλ. εικόνες 2,3).

Επίσης θα πρέπει να είναι σε θέση να τοποθετήσουν σωστά και με ασφάλεια το παθόντα μέσα στο φορείο. Οι διαδικασίες αυτές δεν είναι εύκολες, οι αποφάσεις και οι κινήσεις είναι κρίσιμες.

Η απρόσκοπτη, ξεκάθαρη και συνεχής δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ενώ θα πρέπει να έχουν προβλεφθεί και εφεδρικοί τρόποι επικοινωνίας.
Η εξασφάλιση της επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων, πρέπει να έχει μελετηθεί απο τη φάση του σχεδιασμού, ο κατάλληλος εξοπλισμός να είναι διαθέσιμος και να ξέρουν όλοι να τον χειρίζονται.

Οι χαμηλού φωτισμού ή οι νυχτερινές επιχειρήσεις είναι δυνατές αλλά απαιτούν τη χρήση φακών κεφαλής απο τους διασώστες ενώ η περιοχή θα πρέπει να φωτίζεται με ισχυρά φωτιστικά μέσα, ανάλογα βέβαια με τις ιδιαιτερότητες της περιοχής ή άλλους περιορισμούς λόγω μέτρων ασφαλείας.
Οι διασώστες θα πρέπει να έχουν μαζί τους και εφεδρικό φακό όπως και έξτρα μπαταρίες.

Η διεύθυνση των ανέμων ώς προς το κτήριο / κατασκευή και η ταχύτητά τους σε συνδυασμό με το σχήμα του κτηρίου / κατασκευής, μπορεί να έχουν πολύ μεγάλη επίδραση σε ένα φορείο όταν κινείται εξωτερικά αυτού. Από τα παρακάτω σχήματα (εικόνες 6, 7) γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η επιφάνεια ενός φορείου θα επηρεαστεί από τους ανέμους (άρα και η κίνηση του φορείου συνολικά).

Η ομάδα διάσωσης θα πρέπει να αποφασίσει από ποιά μεριά θα κατεβάσει το φορείο (άν έχει την επιλογή) και θα πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε ανάλογα με τη μεριά που θα κατέβει το φορείο και την επίδραση που θα έχουν οι ανέμοι αυτοί, να αποφευχθούν ανεξέλεγκτες κινήσεις κατά τη διάρκεια της κατάβασης.

Επίλογος :

Όταν σε ένα συμβάν σε ύψος πρέπει να επέμβει η οργανωμένη ομάδα διάσωσης, είναι σημαντικό να τηρούνται όλα τα βήματα, οι κανόνες ασφαλείας και τα πρωτόκολλα των επιχειρήσεων διάσωσης. Τα προβλήματα που περιγράφονται παραπάνω μπορεί να είναι ήδη εντοπισμένα μπορεί όμως να προκύψουν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διάσωσης.

Για τους λόγους αυτους, η ομάδα διάσωσης πρέπει να έχει εξασκηθεί ικανοποιητικά και να έχει και την ικανότητα να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που πιθανόν να προκύψουν κατά τη διάρκεια της διάσωσης.
Ο αυτοσχεδιασμός είναι επιθυμητός, αρκεί να κινείται εντός των ορίων ασφαλούς εργασίας (=διάσωσης) σε ύψος.[3]

Χρειάζεται προσοχή καθώς η διάσωση σε εργασιακό περιβάλλον από μεγάλα ύψη, διαφέρει αρκετά από το τυπικό εκπαιδευτικό περιβάλλον (συγκεκριμένα σενάρια & δυσκολίες, χαμηλά ύψη 8-12μέτρων).
Όπως αναλύσαμε και στο 2^ο Μέρος, μια ομάδα διάσωσης μετά την αρχική της εκπαίδευση, θα πρέπει μέσω εξασκήσεων να φτάσει στο επιθυμητό επιχειρησιακό επίπεδο, να μπορεί να εφαρμόσει τις κατάλληλες τεχνικές στο ρεαλιστικό περιβάλλον εργασίας.

Η πρόληψη μέσω της σωστής οργάνωσης και επίβλεψης των εργασιών σε ύψος, είναι κρίσιμης σημασίας καθώς ένα συμβάν με εργαζόμενο που βρίσκεται σε μεγάλο ύψος στο οποίο θα πρέπει να επέμβει η ομάδα διάσωσης είναι πάντα μια δύσκολη διαδικασία.

Για οποιαδήποτε απορία ή σχόλιο σχετικά με τα παραπάνω, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μέσω του παρακάτω mail, Επικοινωνία : @ : theofanis.kapetanakis@gmail.com

Φάνης Καπετανάκης | Διάσωση Εργαζομένων σε Ύψος & Περιορισμένους Χώρους
https://www.linkedin.com/in/faniskapetanakis/

Πηγές Εικόνων