Το ατύχημα στο «PLUMAUGAT» της Γαλλίας
Tου Μπόγκια Γεώργιου
Στο παρόν 3ο μέρος της σειράς άρθρων με θέμα την συμπεριφορά της φωτιάς, τα φαινόμενα αυτής και την αντιμετώπιση τους, πριν περάσουμε στην εξήγηση των αρχών και του τρόπου αντιμετώπισης των φαινομένων πυρκαγιάς, θα ασχοληθούμε με το συμβάν στο «Plumaugat» της Γαλλίας, όπου στοίχισε την ζωή σε έναν πυροσβέστη, και αποτέλεσε έναυσμα, για την αλλαγή πορείας , στην πυροσβεστική εκπαίδευση και στον εξοπλισμό σε πολλές υπηρεσίες της χώρας, καθώς και στο να επισημοποιηθεί ο οδηγός εκπαίδευσης που αφορούσε την συμπεριφορά της φωτιάς στο οικοδομικό περιβάλλον και τα φαινόμενα που την αφορούν.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ
Το συμβάν το οποίο θα αναλύσουμε συνέβη στις 28 Ιανουαρίου του 2003 στην κοινότητα Plumaugat (Cotes-d’Armor) στην ΒΔ Γαλλία- Βρετάνη.
Τα στοιχεία που ακολουθούν είναι ακριβώς όπως έχουν καταγραφεί από το κέντρο λήψης σημάτων της πυροσβεστικής υπηρεσίας.
- 21:04 Αναχώρηση του οχήματος της πυροσβεστικής εξόδου του Plumaugat για φωτιά σε ηλεκτρικό πίνακα.[1]
- 21:08 Άφιξη στον τόπο του συμβάντος, και στάθμευση εμπρός από την οικία.
- 21:15 Κλήση για ενίσχυση από ακόμη ένα υδροφόρο.
- 21:30 Κλήση για ασθενοφόρο και κινητή μονάδα, λόγω παγιδευμένου πυροσβέστη εντός του κτιρίου
- 21:40 Ανάσυρση του πυροσβέστη από την οικία.
Εικόνα 1: η οικία στην οποία έλαβε χώρα το τραγικό συμβάν. Διακρίνουμε από τα αριστερά προς τα δεξιά, την κύρια είσοδο (A), το παράθυρο του υπνοδωματίου(B) και το το παράθυρο του σαλονιού(C).
Η ΑΦΙΞΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΑΝ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ
Όπως προαναφέρθηκε, το συμβάν έλαβε χώρα τέλη Ιανουαρίου, κατά την διάρκεια της νύχτας ,σε μια μικρή κοινότητα. Το σπίτι ήταν παραδοσιακή κατασκευή ( μετατροπή παραδοσιακού στάβλου σε οικία) με έναν όροφο ( εικόνα 1). Η περιοχή δεν είναι φωτισμένη όπως ένα αστικό κέντρο, και οι πυροσβέστες που έφτασαν, έχοντας λάβει σήμα για φωτιά σε ηλεκτρικό πίνακα δεν παρατήρησαν τίποτε το ανησυχητικό από το εξωτερικό του σπιτιού. Όλα τα παράθυρα της οικίας ήταν κλειστά, και τίποτε δεν πρόδιδε τον κίνδυνο που έκρυβε το καθόλα συνηθισμένο συμβάν για το οποίο κλήθηκαν. Φτάνοντας στην είσοδο της οικίας, ο ιδιοκτήτης τους υποδέχθηκε και οδήγησε τους δύο πρώτους πυροσβέστες που έφεραν πλήρη ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό και αναπνευστικές συσκευές στον χώρο του συμβάντος. Από την είσοδο του σπιτιού πέρασαν πρώτα από έναν μικρό διάδρομο και το υπνοδωμάτιο (εικόνα 2), στο οποίο καθόταν η σύζυγος του ιδιοκτήτη. Εκείνη την στιγμή δεν υπήρχε κανένα ίχνος καπνού η φωτιάς στους χώρους αυτούς. Αμέσως μετά έφτασαν στην σαλοτραπεζαρία. οπου εκεί υπήρχε ένα μικρό και «ελαφρύ» στρώμα ανοιχτόχρωμού καπνού, το οποίο ίσα-ίσα μισοκάλυπτε τις ξύλινες δοκούς που στήριζαν το πάτωμα του υπερκείμενου ορόφου. Ο ιδιοκτήτης εκεί τους ανέφερε ότι ενώ έτρωγε με την γυναίκα παρατήρησε να βγαίνει καπνός και μικρές φλόγες από το ξύλινο κουτί του μετρητή του ηλεκτρικού ρεύματος που βρίσκεται στο βάθος της σαλοτραπεζαρίας(φώτο 3).
Ο χώρος δεν είχε καμία ιδιαίτερη θερμοκρασία, και οι πυροσβέστες αφού πλησίασαν τον μετρητή του ρεύματος, διαπίστωσαν ότι φλεγόταν το ξύλινο διακοσμητικό κουτί το οποίο τον κάλυπτε.
Εικόνα 2: το υπνοδωμάτιο, μέσα από το οποίο έπρεπε να περάσουν οι πυροσβέστες προκειμένου να προσεγγίσουν την σαλοτραπεζαρία της οικίας.
Εικόνα 3: η σαλοτραπεζαρία της οικίας. Στο βάθος διακρίνεται ο μετρητής και η σκάλα που οδηγεί στον όροφο.
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ
Το πρώτο ζεύγος πυροσβεστών, αφού έβγαλαν τον ιδιοκτήτη και την σύζυγο του από την οικία, φόρεσαν τις προσωπίδες των αναπνευστικών συσκευών τους και τράβηξαν την έτοιμη εγκατάσταση χαμηλής πίεσης των 25χιλ. από τον εκτυλικτήρα του οχήματος[2] τους προκειμένου να προβούν στην κατάσβεση. Κατά την επιστροφή τους στον χώρο διαπιστώνουν ότι το στρώμα καπνού έχει κατέβει κατά περίπου 70 εκατοστά, αλλά παρόλα αυτά, συνεχίζουν να βλέπουν μόνο το κουτί του μετρητή να φλέγεται.
Πλησιάζοντας τον μετρητή παρατηρούν πύρινες γλώσσες στο στρώμα του καπνού, οι οποίες γίνονταν όλο και πιο έντονες, και αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο από αυτό που βλέπουν αποφασίζουν να εγκαταλείψουν άμεσα τον χώρο.
Ξαφνικά ένα τεράστιο κύμα φλεγόμενων καπνών κατεβαίνει από την σκάλα (εικόνα 4) και κατακλύζει τον χώρο. Στην προσπάθεια τους να φύγουν ο ένας εκ των δύο (Claude) σκοντάφτει και πέφτει επάνω σε ένα έπιπλο, ενώ ο δεύτερος πέφτει κάτω από το τραπέζι, εν μέρει προστατευόμενος από την τεράστια θερμική ακτινοβολία. Ο ίδιος ακολουθώντας την εγκατάσταση, κατάφερε να βγει από το σπίτι. Ο Claude δεν κατάφερε να βρει την έξοδο.
Εικόνα 4: ο μετρητής του ηλεκτρικού (κόκκινος κύκλος) και η ξύλινη σκάλα.
Εικόνα 5: η πορεία των δυο πυροσβεστών στην προσπάθεια τους να διαφύγουν.
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Το δεύτερο ζεύγος πυροσβεστών που περίμενε εκτός της οικίας, προσπαθεί άμεσα να μπει στον χώρο προκειμένου να βοηθήσει τον πυροσβέστη που δεν βγήκε, αλλά η θερμοκρασία και η ακτινοβολία είναι τόσο μεγάλη οπού δεν τους επιτρέπει να προχωρήσουν πίο πολύ ,παρά να φτάσουν μόνο μέχρι το υπνοδωμάτιο, λίγα μόλις μέτρα μέσα από την είσοδο.
Ο επικεφαλής αξιωματικός άμεσα σπάει το διπλό τζάμι από το παράθυρο του σαλονιού, και διευκολύνει το έργο της δεύτερης ομάδας πυροσβεστών που ξαναμπαίνει στον χώρο με μια εγκατάσταση των 45χιλ. και ανασύρει τελικά το σώμα του νεκρού πυροσβέστη. Παρόλα αυτά κατά την είσοδο του το δεύτερο ζεύγος πυροσβεστών δεν βρίσκει την εστία της φωτιάς στον χώρο του ισογείου.
Η φωτιά στην πραγματικότητα βρισκόταν στον όροφο της οικίας. Η τελική κατάσβεση της έγινε πολύ εύκολα με μια εγκατάσταση των 25χιλ. και μια εγκατάσταση των 45χιλ.απο το εξωτερικό της οικίας.
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
Ο πυροσβέστης που κατάφερε να βγεί από τον χώρο του σαλονιού με την βοήθεια της εγκατάστασης, υπέστη εγκαύματα δευτέρου βαθμού στον λαιμό και τα χέρια. Ο Claude, ο οποίος έπεσε στον μπουφέ και δεν μπόρεσε να βγεί ανασύρθηκε νεκρός λίγο αργότερα. Το δερμάτινο τζάκετ του «μάζεψε» κατά 40% περίπου,(φώτο 6) ενώ τα γάντια του καταστράφηκαν ολοσχερώς. Το κράνος του μαζί με την προσωπίδα της αναπνευστικής συσκευής του (φώτο 7 & 8) παραμορφώθηκαν υπερβολικά από την θερμοκρασία που αναπτύχθηκε κατά την εκδήλωση του φαινομένου.
Εικόνα 6: το δερμάτινο τζάκετ του άτυχου πυροσβέστη.
Εικόνα 7: το κράνος του πυροσβέστη (αριστερά) σε σύγκριση με ένα καινουργιο.
Εικόνα 8: το κράνος μαζί με την προσωπίδα, οπως βρέθηκαν, παραμορφωμένα απο την θερμοκρασία.
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
Η φωτιά ξεκίνησε από των μετρητή του ηλεκτρικού από ένα βραχυκύκλωμα. Ο μετρητής ήταν κλεισμένος σε ένα διακοσμητικό ξύλινο κουτί, μπροστά από το οποίο υπήρχε μια βαριά υφασμάτινη κουρτίνα που το κάλυπτε. Ενώ η φωτιά σιγόκαιγε η κουρτίνα δεν επέτρεπε να γίνει αυτό αντιληπτό από τους ιδιοκτήτες. Επεκτάθηκε σιωπηλά, μέσω της ξύλινης οροφής, στον επάνω όροφο της οικίας. Ο όροφος αυτός (εικόνα 9) ήταν μονωμένος με διάφορες επιστρώσεις (πετροβάμβακας,πλάκες φελιζόλ) και χρησιμοποιούνταν ως αποθηκευτικός χώρος, στον οποίο υπήρχαν στοίβες από εφημερίδες και βιβλία, στρώματα, έπιπλα, καθώς και πάνω από 300 φιάλες κρασί που φυλάσσονταν σε ειδικές θήκες από πολυστυρένιο (είδος φελιζόλ) επάνω ακριβώς από τον μετρητή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η φωτιά αναπτύχθηκε αργά και εξαπλώθηκε σιγά-σιγά σε όλον τον όροφο (εικόνα 10) παράγοντας μεγάλες ποσότητες υπερθερμασμένου καπνού και άκαυστων αερίων πυρόλυσης που κατέκλυσαν ολοκληρωτικά όλον τον πρώτο όροφο. Η πλήρης ανάπτυξη της και η εμφάνιση του φαινομένου flashover ανάγκασε τους φλεγόμενους καπνούς να «κατεβούν» από την σκάλα, ακολουθώντας αντίστροφα την πορεία που ακολουθεί ο αέρας που τροφοδοτούσε την φωτιά.
Εικόνα 9: ο όροφος στον οποίο αναπτύχθηκε η φωτιά.
Εικόνα 10: σχεδιάγραμμα της αρχής και της ανάπτυξης του συμβάντος.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Το ατύχημα στο Plumaugat, είναι ένα από τα πολλά συμβάντα που έχουν γίνει αντικείμενο ανάλυσης και παρουσίασης. Δυστυχώς όσων αφορά τα συμβάντα που εμπλέκουν απώλειες πυροσβεστών από φαινόμενα συμπεριφοράς της φωτιάς στο οικοδομικό περιβάλλον, στις περισσότερες περιπτώσεις οι πυροσβέστες ξεκίνησαν για συμβάντα που θεωρούνταν συνηθισμένα. Κατά την άφιξη το περιβάλλον δεν έδειχνε να κρύβει ιδιαίτερους κινδύνους καθώς ενέπλεκαν πολύ μικρούς χώρους και ο καπνός ήταν ανοιχτού χρώματός και δημιουργούσε μια λανθασμένη εικόνα ασφάλειας…(Plumaugat, Blaina-Walles,Neuilly-Paris κ.α). Τραγικό κοινό σημείο στα περισσότερα συμβάντα είναι το ότι οι πυροσβέστες βρέθηκαν είτε με τον αυλό στα χέρια τους, είτε δίπλα τους και δεν πρόλαβαν η δεν κατάφεραν να τον χρησιμοποιήσουν. Υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη τάση ανα τον κόσμο, τα συμβάντα που έχουν επιχειρησιακές ιδιαιτερότητες, τραυματισμούς, παρ’ολίγον απώλειες, η στην χειρότερη περίπτωση θανάτους πυροσβεστών, να γίνονται αντικείμενο μελέτης, και να δημοσιοποιούνται στον πυροσβεστικό κόσμο, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως θέματα εκπαίδευσης και επιχειρησιακού επανασχεδιασμού. Η μη επανάληψη των ίδιων λαθών, έχει γίνει σκοπός ζωής για πολλούς πυροσβέστες και αξιωματικούς, που από όλο τον κόσμο συνεισφέρουν με την «εξωτερίκευση-δημοσιοποίηση» αυτών των συμβάντων-υποθέσεων. Το διαδίκτυο βοηθάει πάρα πολύ σε αυτήν την κατεύθυνση και σε όλον τον κόσμο πλέον οι «μελέτη περιστατικών» (case studies) και οι αναφορές από εμπειρία σε συμβάντα (RETEX–retour d’expérience) αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πυροσβεστικής εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας.
Διαβάζοντας και μελετώντας τέτοιες υποθέσεις ο κάθε πυροσβέστης και αξιωματικός μπορεί να αναγνωρίσει καταστάσεις που έχει ζήσει και λάθη που έχει κάνει, επαναπροσδιορίζοντας πλέον τον μελλοντικό τρόπο σκέψης και πράξης του. Η γνώση της φωτιάς, η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση για το πυροσβεστικό αντικείμενο καθώς και η μη παραβίαση των κανόνων ασφαλείας σε ένα συμβάν αποδεικνύεται ότι είναι η μοναδική λύση στην αποφυγή δυσάρεστων περιστατικών και απωλειών.
Παραπομπές
[1] Στο όχημα της εξόδου επιβαίνουν 6 άτομα / οδηγός – επικεφαλής εξόδου – ζεύγος «πυρόσβεσης – ζεύγος τροφοδοσίας ( ασχολούνται με το να «φέρουν» νερό στο όχημα από το πιο κοντινό υδροστόμιο, και μετά αναλαμβάνουν κανονικά καθήκοντα πυρόσβεσης-διάσωσης)
[2] Στην Γαλλία δεν χρησιμοποιούνται στα πυροσβεστικά οχήματα εγκαταστάσεις υψηλής πίεσης. Με ημίσκληρο σωλήνα χρησιμοποιούν σαν μικρότερη διάμετρο τα 25χιλ. αλλά μόνο με χαμηλή πίεση.
Για το Fire.gr, Γιώργος Μπόγκιας
Το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί την επιτομή μελέτης ενός συμβάντος, με το σαφές ιστορικό του, τις φωτογραφίες, τις αναλύσεις, τις εξηγήσεις του. Θα έπρεπε-μπορούσε πολλά από τα καθημερινά συμβάντα, ακόμα και χωρίς θύματα να αναλύονται με τέτοιο τρόπο και να αποτελούν αντικείμενο μελέτης όλων των πυροσβεστών, σε όλα τα επίπεδα ευθυνών, έστω και σε αρκετά μεταγενέστερο του συμβάντος χρόνο (για προφανείς λόγους).
Το ανωτέρω κομμάτι του κειμένου , με τίτλο “Αντί επιλόγου” τα λέει όλα.
Συγχαρητήρια κ. Μπόγκια. Για πολλά πράγματα. Συγχαρητήρια και σας ευχαριστούμε!
Ανάλογο συμβάν προχθές σε κατοικία στις ΗΠΑ. Η πυρκαγιά ξεκίνησε σε χώρο οικιακού πλυντηρίου-στεγνωτηρίου και σιγόκαιγε. Στην οικία υπήρχαν τρία άτομα αλλά δεν αντιλήφθηκαν κάτι μέχρι το flashover. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα αλλά η κατοικία καταστράφηκε ολοσχερώς.
Παραθέτω αποσπάσματα αφήγησης φίλου του ιδιοκτήτη:
… the fire, which appears to have started in a laundry room, then moved into the residential wing… Apparently, the fire smoldered for some time… They were in the living room, quite a ways away, and blocked from the laundry room by the kitchen. Suddenly, it just exploded. I’m just thankful they got out of there… the theory at this point is that the fire began in a clothes dryer or in related venting.